Prawo wspiera bioróżnorodność

W przyjętej w 2011 r. Unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej na okres do 2020 r. przedstawiono bardzo niepokojące dane o stanie zasobów przyrodniczych świata. Różnorodność biologiczna jest poważnie zagrożona. Gatunki giną w zastraszającym tempie, a wielu z nich grozi wymarcie. Sprawia to działalność człowieka, który zmienia sposób użytkowania gruntów, nadmiernie eksploatuje i zanieczyszcza środowisko, wprowadza też do niego gatunki inwazyjne. Prowadzi to do niszczenia siedlisk i gatunków oraz ich rozbicia i degradacji. Mają w tym udział również zmiany klimatu. Konsekwencje utraty różnorodności biologicznej są różnorodne: od zmian w skali mikro do załamania się całych ekosystemów, a co za tym idzie nie spełniania przez nich podstawowych funkcji, takich jak dostarczanie żywności i wody. Zagraża naszemu istnieniu.

Ochrona różnorodności biologicznej jest dla nas, w XXI wieku, jednym z najważniejszych zadań. I nie chodzi tylko o ochronę gatunków zagrożonych wyginięciem, ale całej rodzimej bioróżnorodności w każdym z regionów świata. Oczywiście gatunki zagrożone, zanikające siedliska chronimy w sposób szczególny, ale nie możemy zapominać o otaczającej nas przyrodzie i krajobrazie.

Większość państw ma świadomość potrzeby ochrony bioróżnorodności, są sygnatariuszami konwencji o różnorodności biologicznej (The Convention on Biological Diversity), światowej „konstytucji” z zakresu ochrony przyrody z 1992 roku. Celami tej konwencji są ochrona różnorodności biologicznej, zrównoważone użytkowanie jej elementów oraz uczciwy i sprawiedliwy podział korzyści wynikających z wykorzystywania zasobów genetycznych. Unia Europejska ratyfikowała konwencję jako odrębny podmiot prawny, ratyfikowała ją oczywiście także Polska.

Druga połowa XX wieku to okres wzmożonego rozwoju gospodarczego w Europie, niestety nie bez wpływu na stan środowiska. Cenne siedliska rzadkich roślin, ostoje zwierząt poprzecinane są siecią dróg i autostrad. Infrastruktura przemysłowa wdziera się na tereny o bogatej różnorodności biologicznej. Nie bez grzechu jest też europejskie rolnictwo, które zatruwa przyrodę nawozami, pestycydami, gnojowicą.

We wszystkich krajach europejskich odczuwano skutki zniszczenia środowiska przyrodniczego spowodowane rozwojem gospodarczym. Aby temu zapobiec, w Unii Europejskiej opracowano nowoczesny system ochrony przyrody – sieć Natura 2000.

Sieć ta wyznaczana jest na podstawie dwóch dyrektyw – ptasiej i siedliskowej. Określają one między innymi listę gatunków fauny i flory zagrożonych w Europie wyginięciem.

Sieć Natura 2000 łączy ochronę najcenniejszych gatunków roślin i zwierząt z możliwością zrównoważonego rozwoju. W założeniu obszary Natura 2000 nie są obszarami stwarzającymi bariery w rozwoju społeczno-gospodarczym, ale obowiązują na nich określone reguły prowadzenia gospodarki.

Polska już w 1997 roku opracowała strategię ochrony różnorodności biologicznej w lasach. Jej zamiarem było wprowadzenie do dokumentów techniczno-gospodarczych Lasów Państwowych zasad trwałego zagospodarowania lasu.

Najważniejsze polskie akty prawne dotyczące różnorodności biologicznej to trzy ustawy: o ochronie przyrody, o lasach i Prawo wodne. Obecnie obowiązująca ustawa o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004 r. reguluje kwestie obejmowania ochroną cennych przyrodniczo zasobów Polski oraz zarządzania ochroną i sankcji.

Najważniejszym polskim dokumentem w dziedzinie ochrony zasobów przyrody jest jednak Krajowa strategia ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej wraz z programem działań na lata 2007–2013.

Znajomość podstaw prawnych ochrony różnorodności biologicznej jest potrzebna, by skutecznie ją chronić i wykorzystywać w tym celu właściwe instrumenty. Więcej informacji na ten temat znajduje się w przygotowanej przez Bożennę Wójcik broszurze „Podstawy prawne ochrony różnorodności biologicznej” wydanej przez Instytut na rzecz Ekorozwoju w ramach serii „Przyroda – Obywatele – Rozwój”.

 

Projekt „Zrównoważony rozwój wsparciem ochrony różnorodności biologicznej (seria broszur)”, w ramach którego wydana zostanie seria broszur pt. „Przyroda – Obywatele – Rozwój” uzyskał dofinansowanie ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach programu priorytetowego „Edukacja ekologiczna”.

Broszury zostaną przygotowane przez grono ekspertów związanych z Instytutem na rzecz Ekorozwoju.

 

Turystyka zrównoważona na wsi

Komunikat 5

W dniach 11-13 kwietnia 2014 odbyły się VI Międzynarodowe Targi Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki.
W programie Targów znalazły się m.in. takie propozycje jak:

  • jarmark rękodzielnictwa i wyrobów artystycznych,
  • karczmy z regionalnymi i tradycyjnymi produktami kulinarnymi,
  • scena kultury, gdzie zaprezentują się artyści ludowi,
  • konkursy dla wystawców i zwiedzających.

Tragi Agrotravel oprócz możliwości prezentacji i promocji oferty wypoczynkowej sprzyjają nawiązywaniu współpracy w zakresie budowania oraz rozwoju markowych i sieciowych produktów turystyki wiejskiej.
W tegorocznej edycji organizatorzy zaplanowali takie tematyczne wydarzenia jak:

  • międzynarodowa konferencja „Turystyka wiejska bez granic”,
  • Dzień Ekspercki POT „Turystyka zrównoważona kluczem do sukcesu usług agroturystycznych”.

Spotkania miały na celu podzielenie się doświadczeniami z obszaru agroturystyki oraz przekazanie informacji na temat metod zwiększenia popularności turystyki wiejskiej. W Dniu Eksperckim POT wzięli udział eksperci Instytutu na rzecz Ekorozwoju:

Pani Jolanta Kamieniecka wstąpiła z prelekcją pt. „Podnoszenie poziomu jakości ekologicznej ofert agroturystycznych w Polsce”, w której zaprezentowała nasz projekt „Agroturystyka przyjazna Naturze 2000” – cykl szkoleń, na które to zarejestrować się można poprzez formularz rekrutacyjny dostępny TUTAJ.

Pani Patrycja Manthey przedstawiła przegląd certyfikatów i ecolabellingu w Europie w prezentacji „Ekocertyfikaty i ich rola w wzmacnianiu atrakcyjności ofert agroturystycznych”, temat ten będzie również przedmiotem zainteresowania w naszym projekcie.

Serdecznie zachęcamy do zapoznania się z treścią tych prelekcji.

(PM)

 

Rekrutacja na szkolenia „Agroturystyka przyjazna Naturze 2000”

Komunikat 4

 

Jak wyróżnić się dzięki walorom przyrodniczym?

Jak walory przyrodnicze zmienić w element atrakcyjności turystycznej?

Jak można wykorzystywać i dbać o przyrodę zarazem?

Jak tworzyć oferty turystyczne w ujęciu ponadregionalnym?

 

Na te i inne pytania chcemy i będziemy wspólnie odpowiadać podczas realizacji projektu:

Agroturystyka przyjazna Naturze 2000

Ten dwuletni ogólnopolski projekt to nie tylko szkolenia, spotkania, ale również bieżąca praca z fachowcami z zakresu turystyki, przyrody i promocji, by słowo „eko” stanowiło rzeczywisty i znaczący wyróżnik oferty turystycznej.

Praca odbywać się będzie w zespołach w 6 obszarach makroregionalnych, które będą na bieżąco pracować nad ofertami agroturystycznymi wykorzystującymi w sposób odpowiedzialny walory przyrodnicze i osobliwości Natury 2000 tak, by przyciągały turystów przez cały rok. Najlepsze oferty zostaną wyróżnione nowatorskim ekooznaczeniem.

Jeśli jesteś członkiem stowarzyszenia agroturystycznego lub organizacji działającej na rzecz turystyki wiejskiej – zapraszamy!

Czego oczekujemy?
Udziału w całym projekcie tj. cyklu 4 szkoleń, przewidzianym na lata 2014 i 2015, praktycznego zaangażowania w tworzenie przyrodniczej oferty turystycznej podczas sezonu letniego 2014, współpracy z zespołem nad jej promocją i wdrożeniem w roku 2015, upowszechniania zdobytej wiedzy w swojej organizacji i regionie jej działania.

Uczestnictwo w projekcie jest bezpłatne.
Liczba miejsc jest ograniczona.
Pierwsze szkolenie odbędzie się (w wybranym regionie) już w maju lub czerwcu br.

Jeśli jesteś zainteresowany uczestnictwem w projekcie – wypełnij zgłoszenie klikając w:
FORMULARZ REKRUTACYJNY

O wyniku rekrutacji poinformujemy drogą mailową.

W razie wątpliwości i pytań prosimy o kontakt z Ewą Świerkulą mail:
e.swierkula@ine-isd.org.pl lub tel.: 22 851 04 02.

 

Poniżej do pobrania informacja o projekcie razem z harmonogram działań oraz program szkoleń regionalnych:

Idea projektu i harmonogram

Program szkoleń regionalnych maj czerwiec 2014

 

Projekt finansowany jest ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej oraz Ministerstwa Sportu i Turystyki.

(PM, EŚ)

Targi AGROTRAVEL 2014

Komunikat 3

W dniach 11-13 kwietnia 2014 r. odbędą się VI Międzynarodowe Targi Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki AGROTRAVEL 2014. Ta wyspecjalizowana impreza wystawiennicza na stałe wpisała się już w kalendarz najważniejszych w Polsce wydarzeń, które odnoszą się do integracji branży turystycznej na obszarach wiejskich. Targi AGROTRAVEL stanowią doskonałą okazją do prezentacji i promocji oferty wypoczynkowej na wsi. Niebagatelne znaczenie ma też możliwość wymiany doświadczeń wśród licznych podmiotów działających w sektorze turystyki na obszarach wiejskich. Swój niepowtarzalny charakter Targi AGROTRAVEL zawdzięczają możliwości upowszechnienia, w jednym miejscu i czasie, wielokulturowej oferty europejskiej turystyki wiejskiej i agroturystyki. Ponadto sprzyjają one nawiązywaniu współpracy w zakresie budowania oraz rozwoju markowych i sieciowych produktów turystyki wiejskiej.

Co roku podczas Tragów AGROTRAVEL organizowana jest międzynarodowa konferencja. W tym roku odbędzie się ona 11 kwietnia w Centrum Kongresowym Targów Kielce (sala OMEGA), a jej temat to: „Turystyka wiejska bez granic”. Głównym celem konferencji będzie podsumowanie kończącego się okresu programowania w Unii Europejskiej, przedstawienie efektów działań zrealizowanych z programów operacyjnych 2007 – 2013, a także doświadczeń w obszarze agroturystyki, dobrych praktyk i sprawdzonych metod zwiększenia popularności turystyki wiejskiej. Dodatkowo 12 kwietnia zorganizowane zostaną bezpłatne warsztaty. W ramach bloku warsztatowo-dyskusyjnego zaplanowany jest m.in. Dzień Ekspercki POT „Turystyka zrównoważona kluczem do sukcesu usług agroturystycznych”. Odbędzie się on w sali DELTA w godzinach 10.00-13.30.

Serdecznie zapraszamy – w szczególności na wystąpienia ekspertów Instytutu na rzecz Ekorozwoju:

Jolanty Kamienieckiej „Podnoszenie poziomu jakości ekologicznej ofert agroturystycznych w Polsce” – prezentacja projektu „Agroturystyka przyjazna Naturze 2000”,

Patrycji Manthey „Ekocertyfikaty i ich rola w wzmacnianiu atrakcyjności ofert agroturystycznych” – przegląd certyfikatów i ecolabelingu w Europie.

Poniżej zamieszczamy cały program warsztatów:

Turystyka zrównoważona kluczem do sukcesu usług agroturystycznych

 

Szczegółowe informacje dotyczące targów AGROTRAVEL 2014 dostępne są na stronie: www.targikielce.pl

Organizatorami całego przedsięwzięcia są:

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwo Sportu i Turystyki, Urząd Marszałkowski Województwa Świętokrzyskiego, Polska Organizacja Turystyczna, Targi Kielce S.A., Regionalna Organizacja Turystyczna Województwa Świętokrzyskiego, a współorganizatorami: Polska Federacja Turystyki Wiejskiej „Gospodarstwa Gościnne” oraz Wyższa Szkoła Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych  w Kielcach.

(oprac. PM na podstawie targikielce.pl)

 

Najlepszy produkt turystyczny wg POT

Polska Organizacja Turystyczna od trzech lat organizuje konkurs, którego celem jest wyłonienie najciekawszych i najbardziej przyjaznych turystom miejsc w Polsce oraz popularyzacja inicjatyw regionalnych.

W tym roku Certyfikat Najlepszego Produktu Turystycznego z wyboru internautów przypadł Szlakowi Kajakowemu Bug – Krzna. Miejsca „na podium” obok reprezentanta Lubleszczyzny, który pokonał 44 kandydatów, zajęły również atrakcje: Białostocki Szlak Kulinarny oraz Zespół Pocysterski w Krzeszowicach kolo Krakowa.

Szlak kajakowy Bug-Krzna obejmuje 150-kilometrowy odcinek rzek w powiecie bialskim. Został wyznaczony w oparciu o najatrakcyjniejsze walory przyrodnicze i kulturowe północnej Lubelszczyzny.

Nagrodą główną jest kampania reklamowa w serwisach internetowych należących do Grupy Allegro, co pozwoli zwycięzcy wypromować produkt, a także dotrzeć do szerszej grupy odbiorców. Wartość kampanii ufundowanej przez otoWakacje.pl wynosi 50 tys. zł.

(źródło: tur-info.pl)

IV edycja konkursu „Obszar Natura 2000 skarbem regionu”

W poniedziałek, 5 września 2011 r., ruszyła IV edycja konkursu dla gimnazjalistów „Obszar Natura 2000 skarbem regionu”!!!

 

W roku szkolnym 2011/2012 konkurs składa się z dwóch etapów:

Pierwszy etap, trwający od 5 września do 13 listopada 2011 r., polega na opanowaniu przez uczniów wiedzy o sieci Natura 2000 i rozwiązaniu zadań konkursowych przygotowanych na Platformie Edukacyjnej zainstalowanej na portalu „Natura 2000 a turystyka”.

W drugim etapie, trwającym od 21 listopada 2011 r. do 16 stycznia 2012 r., wymagane jest przygotowanie przez ucznia własnej pracy w postaci ulotki, prezentacji multimedialnej lub strony internetowej promującej walory przyrodnicze i turystyczne wybranego polskiego obszaru Natura 2000.

 

Regulamin konkursu dostępny jest tutaj.

Więcej w dziale „Konkurs Obszar Natura 2000 skarbem regionu”.

 

Serdecznie zapraszamy!!!


Zaproszenie na szkolenia turystyczne InE 2011

Instytut na rzecz Ekorozwoju (InE) serdecznie zaprasza do udziału w szkoleniach pt.:

„NATURA 2000 A TURYSTYKA WODNA I NADWODNA”


W ramach projektu „Szerokie wody Natury 2000”, Instytut na rzecz Ekorozwoju organizuje na jesieni bieżącego roku cykl dwudniowych szkoleń na temat zasad organizacji ekoturystyki oraz ich praktycznego stosowania na obszarach Natura 2000.

Podczas spotkań i warsztatów terenowych specjaliści z ochrony środowiska i branży turystycznej omawiać będą zagadnienia dotyczące relacji pomiędzy turystyką a ochroną przyrody na obszarach Natura 2000.

Pierwszy dzień szkolenia będzie miał charakter wykładowy, natomiast drugiego dnia realizowane będą warsztaty terenowe na pobliskich obszarach Natura 2000, podczas których analizie poddane zostanę praktyczne przykłady integrowania ochrony przyrody i turystyki. Szkolenia zakończy wspólna praca zbiorowa uczestników – wymiana poglądów oraz podsumowanie w formie sesji plenarnej.

W ramach cyklu planowane są cztery szkolenia:

Natura 2000 w regionach mniej popularnych turystycznie”
29-30 września 2011 w Lublinie i na terenie Poleskiego Parku Narodowego

„Natura 2000 nadmorska i na morzu”
4-5 października 2011 w Helu i na terenie Nadmorskiego Parku Krajobrazowego

„Natura 2000 w strefie intensywnej turystyki pasa pojezierzy”
11-12 października 2011 w Ełku i na terenie Suwalskiego oraz Mazurskiego Parku Krajobrazowego

„Problemy Natury 2000 w dolinach rzek”
18-19 października 2011 w Dolinie Baryczy

 

Szkolenia są bezpłatne!

 

Pobierz zaproszenie na szkolenia InE z ramowym programem szkoleń.

Pobierz formularz zgłoszenia na szkolenia InE.

Zgłoszenia prosimy przesyłać na adres a.golec@ine-isd.org.pl.

 

Dalsze wiadomości dotyczące szczegółów i programu każdego ze szkoleń będą się ukazywały na portalu „Natura 2000 a turystyka”. Osoby, które zgłoszą się na szkolenie będą otrzymywać informacje również drogą elektroniczną.

 

Serdecznie zapraszamy!

Ochrona bioróżnorodności jednym z głównych priorytetów Polskiej Prezydencji w Unii Europejskiej

Ochrona różnorodności biologicznej została wskazana jako jeden z czterech priorytetów w zakresie ochrony środowiska na czas Polskiej Prezydencji w Unii Europejskiej (czyli polskiego przewodnictwa w Radzie UE), którą Polska będzie sprawować od 1 lipca do 31 grudnia 2011 r. Trzy pozostałe priorytety dotyczą:

  • zapobiegania zmianom klimatu i adaptacji Europy do tych zmian,
  • efektywnego korzystania z zasobów naturalnych oraz
  • globalnego procesu zrównoważonego rozwoju, w tym przygotowań do Szczytu Rio+20.

Wszystkie te cztery priorytety środowiskowe są ze sobą powiązane, tak więc te pozostałe priorytety też są bardzo istotne z punktu widzenia szans na ochronę bogactwa przyrodniczego w Europie i w naszym kraju.

Priorytet w zakresie ochrony różnorodności biologicznej będzie również priorytetem dwóch następnych prezydencji – duńskiej i cypryjskiej, co zostało uzgodnione w ramach tzw. Trio Prezydencji, w którym Polska oraz Dania i Cypr dla płynności przekazywania prac w ramach UE uzgadniały priorytety.

Polska Prezydencja odbywać się będzie w szczególnym momencie kształtowania się nowej polityki ochrony środowiska Unii Europejskiej, w tym polityki w zakresie różnorodności biologicznej. Jako hasło działań w zakresie środowiskowym przyjęto więc „Kształtowanie nowych ram polityki środowiska w Europie”.

 

Zapobieganie utracie różnorodności biologicznej to jedno z dwóch największych wyzwań globalnych. Przyjętego przed kilkunastu laty celu by do 2010 r. zahamować ten proces utraty nie udało się zrealizować, ani w skali globalnej, ani europejskiej, tak więc musiały być wyznaczone nowe cele z nowym horyzontem czasowym – dziś wskazuje się na rok 2020. Innym bardzo istotnym zagadnieniem odnoszącym się do różnorodności biologicznej jest jej rola w dostarczaniu tzw. usług ekosystemowych przez środowisko, które uznawane są od pewnego czasu za jeden z najważniejszych argumentów dla ochrony bogactwa przyrodniczego. By możliwy był postęp w tych dziedzinach konieczne jest integrowanie ochrony różnorodności biologicznej z innymi politykami oraz ściślejsze powiązanie jej z planowaniem przestrzennym, a także zapewnienie jej odpowiedniego i kompleksowego finansowania. Wszystkie te zagadnienia będą się przewijały podczas Polskiej Prezydencji w UE – wykorzystanie dotychczasowych narzędzi, jak i poszukiwanie nowych to, zgodnie z deklaracjami przedstawicieli Ministerstwa Środowiska, przyszłość działań na rzecz polityki ochrony różnorodności biologicznej.

14 czerwca 2011 r. w Ministerstwie Środowiska odbyło się spotkanie zespołu ministerialnego odpowiedzialnego za Prezydencję w zakresie ochrony różnorodności biologicznej (pod przewodnictwem dr Joanny Maćkowiak-Pandery, podsekretarza stanu) z przedstawicielami organizacji pozarządowych, zorganizowane przez Departament Edukacji Ekologicznej, które miało charakter debaty nt. priorytetów w dziedzinie ochrony różnorodności biologicznej. Podczas spotkania poinformowano jakie działania czekają zespół polski podczas Prezydencji w tej dziedzinie – zarówno na forum globalnym, gdzie Polska reprezentować będzie całą Unię Europejską i koordynować przygotowywanie stanowisk Unii do tego celu, jak i na forum samej UE, gdzie przewodniczyć będzie różnym pracom prowadzonym w tej dziedzinie.

Prace UE w zakresie ochrony różnorodności biologicznej prowadzić będzie grupa robocza ds. bioróżnorodności naszej Prezydencji (tzw. WPIEI Biodiversity) przygotowująca stanowiska UE w tym obszarze tematycznym, a pracami tymi kierować będzie ze strony Polski Radca Ministra Bożena Haczek. Spotkania tej grupy, tak jak i innych tematycznych grup roboczych Polskiej Prezydencji w zakresie ochrony środowiska, odbywać się będą w Brukseli.

Inauguracją Polskiej Prezydencji w dziedzinie ochrony środowiska będzie Nieformalna Rada ds. Środowiska, która odbędzie się w dniach 11-12 lipca 2011 r. w Sopocie – będzie to jedno z najważniejszych spotkań Polskiej Prezydencji środowiskowej. Uznaje się bowiem, że nieformalne spotkanie ministrów środowiska jest wizytówką Prezydencji w danym obszarze tematycznym i możliwością przeprowadzenia politycznej debaty w sprawach, które Prezydencja wskazuje jako najważniejsze.

Z informacji przedstawionych podczas debaty w Ministerstwie oraz ogłaszanych na stronie Ministerstwa wynika, że prace podczas Prezydencji będą miały zróżnicowany charakter i prowadzone będą na różnych polach:

 

Główne zadania, wydarzenia na forum globalnym:

(1) Prace związane ze zobowiązaniami wynikającymi z Konwencji o różnorodności biologicznej (CBD) – dotyczyć będą głównie wdrażania tzw. „decyzji pakietowych” przyjętych podczas X Posiedzenia Konferencji Stron CBD w Nagoi w październiku 2010 r., zorganizowanego na zakończenie obchodów Międzynarodowego Roku Różnorodności Biologicznej 2010 – będą to:

  • prace nad wytyczeniem ścieżki wdrażania Planu Strategicznego CBD na lata 2011-2010;
  • działania na rzecz zapewnienia postępu prac nad podpisaniem i ratyfikacją przez UE i jej 27 państw członkowskich protokołu Konwencji o dostępie do zasobów genetycznych oraz uczciwego i sprawiedliwego podziału korzyści wynikających z ich wykorzystania (tzw. protokół z Nagoi – ABS);
  • działania na rzecz wdrażania Strategii Mobilizacji Środków CBD;
  • prace nad przygotowaniem wkładu z zakresu ochrony różnorodności biologicznej dla grupy roboczej Prezydencji zajmującej się problemami globalnymi (WPIEL Global) na Konferencję ONZ Rio+20, czyli na kolejny Szczyt Ziemi.

Spodziewane jest iż do grudnia 2011 r. uda się przyjąć rekomendacje SBSTTA (Organu Doradztwa Naukowego, Technicznego i Technologicznego CBD) dotyczące ww. Planu Strategicznego i doprowadzić do podpisania protokołu z Nagoi przez UE i jej państwa członkowskie.

(2) Prace związane z powołaniem Międzyrządowej Platformy Naukowo-Politycznej ds. Różnorodności Biologicznej i Usług Ekosystemowych (IPBES), która ma pełnić podobną rolę do tej, jaką pełni Międzyrządowy Panel ds. Zmian Klimatu (IPCC), czyli stać się szerokim forum naukowej debaty na temat różnorodności biologicznej oraz dostarczać politykom rekomendacji do podejmowania strategicznych decyzji – o powołaniu tej platformy zadecydowano podczas 26-tego posiedzenia Rady Zarządzającej UNEP (Program Środowiskowy Organizacji Narodów Zjednoczonych) oraz Globalnego Forum Ministrów Środowiska (GMEF) w Nairobi w lutym 2011 r.:

  • w październiku 2011 r. planowane jest pierwsze posiedzenie plenarne IPBES, a wcześniej prowadzone będą prace grupy WPIEI Biodiversity w Brukseli;
  • w grudniu 2011 r. spodziewane jest powołanie IPBES.

(3) Inne prace odnoszące się do globalnych zobowiązań UE koncentrować się będą wokół wypracowywania stanowisk UE na spotkania stron Konwencji Waszyngtońskiej (CITES), Bońskiej i Berneńskiej oraz na spotkanie Międzynarodowej Komisji Wielorybniczej, a także w sprawie bezpieczeństwa biologicznego na COP/MOP5, czyli spotkanie Stron Protokołu z Kartageny o Bezpieczeństwie biologicznym w ramach Konferencji Stron CBD. Powiązane z nimi będą też niektóre prace odnoszące się do wewnętrznej polityki UE, a wynikające z potrzeby wprowadzania do prawa i polityki UE zobowiązań przyjmowanych przez UE na forum globalnym w ramach ww. prac.

 

Główne zadania, wydarzenia na forum europejskim:

(1) Kontynuacja prac Prezydencji węgierskiej na rzecz ogłoszonej 3 maja przez Komisję Europejską Unijnej Strategii ochrony różnorodności biologicznej do 2020 r., z uwzględnieniem spraw odnoszących się do finansowania działań z zakresu ochrony przyrody (tzw. mainstreaming). Prace nad tą Strategią będą najważniejszym tematem z zakresu różnorodności biologicznej podczas Polskiej Prezydencji. Podstawę tych prac, mających charakter pogłębionej analizy proponowanej strategii przez wszystkich zainteresowanych partnerów, stanowić będą komunikaty Komisji:

  • ogłaszający ww. nową Strategię, mającą na celu poprawę stanu różnorodności biologicznej w Europie w przeciągu kolejnej dekady – ogłoszona została ona na pół roku przed spodziewanym przyjęciem światowego planu strategicznego na rzecz powstrzymania utraty różnorodności biologicznej (podczas konferencji stron Konwencji CBD), a więc dyskusja w UE nad oboma strategiami będzie ściśle powiązana;
  • w sprawie finansowania sieci Natura 2000;
  • ogłaszający projekt rozporządzenia w sprawie wspólnotowej polityki rybackiej;
  • ogłaszający projekt rozporządzenia ws. nowego funduszu Life+.

Efektem tych prac powinny być tzw. Konkluzje Rady ds. Środowiska (tworzą ją ministrowie ds. środowiska UE), których przyjęcie spodziewane jest w grudniu 2011 r.

(2) Zainicjowanie na forum UE dyskusji na temat kluczowej roli planowania przestrzennego, jako narzędzia koordynacji i integracji polityk międzysektorowych w kierunku zwiększenia skuteczności ochrony różnorodności biologicznej. W tej dziedzinie zaplanowano:

  • zorganizowanie w Warszawie w listopadzie 2011 r. Konferencji eksperckiej pt. „Planowanie na rzecz różnorodności biologicznej”;
  • opracowanie zaleceń nt. optymalizacji wykorzystania przestrzeni w sposób pozwalający łączyć potrzeby gospodarcze i społeczne z ochroną różnorodności biologicznej i usług ekosystemowych na obszarach chronionych (przede wszystkim na obszarach Natura 2000) i poza ich zasięgiem (tzw. zielona infrastruktura – w tym korytarze ekologiczne), w tym również na obszarach morskich;

(3) Zainicjowanie dyskusji nad rolą leśnej różnorodności biologicznej w procesie adaptacji do zmian klimatu, co wpisuje się w obchody Roku 2011 ogłoszonego przez ONZ Międzynarodowym Rokiem Lasów. W tej dziedzinie zaplanowano:

  • zorganizowanie w Rynie we wrześniu 2011 r. Konferencji Ministerialnej pt. „Leśnictwo dla klimatu i różnorodności biologicznej”;
  • przygotowanie wspólnej deklaracji dyrektorów ds. leśnictwa i ochrony przyrody państw UE w sprawie podejmowania i wspierania działań w tej dziedzinie.

 

Podsumowanie działań Prezydencji w zakresie ochrony środowiska

Podsumowanie prac w ramach Prezydencji w obszarze ochrony środowiska odbędzie się podczas dwóch posiedzeń Rady UE ds. Środowiska, czy formalnych spotkań ministrów ds. środowiska, podczas których sprawy dotyczące ochrony różnorodności biologicznej będą poruszane:

  • 10 października 2011 r. w Luksemburgu, kiedy przyjmowane będą sprawozdania z postępów prac w poszczególnych obszarach tematycznych,
  • 19 grudnia w Brukseli, kiedy przyjmowane będą m.in. tzw. konkluzje Rady ds. Środowiska w odniesieniu do Unijnej Strategii ochrony różnorodności biologicznej do 2020 r.

 

Zabierając głos w dyskusji podczas debaty w Ministerstwie przedstawiciele organizacji pozarządowych zwracali przed wszystkim uwagę na:

  • potrzebę podjęcia prac nad rewizją polskiej Strategii ochrony i umiarkowanego użytkowania różnorodności biologicznej w świetle proponowanej nowej strategii unijnej i strategii światowej w ramach CBD – stwierdzając (przedstawicielka InE), że Prezydencja i jej wiarygodność będzie też oceniana z punktu widzenia tego jakie działania podejmuje w obszarach priorytetowych u siebie w kraju, a więc brak takich działań w bieżącym półroczu negatywnie wpłynie na obraz Prezydencji; odpowiedź Ministerstwa w tej sprawie – będzie robiony przegląd naszej strategii, a nową Polska chciałaby przyjąć w 2012 r.
  • groźne dla różnorodności biologicznej ekosystemów wodnych (a także dla gospodarowania zasobami wodnymi) działania jakie są podejmowane w Polsce (w ramach projektu ustawy złożonej w Sejmie) – propozycja likwidacji zlewniowego zarządzania zasobami wodnymi – które stoją w wyraźnej sprzeczności z zasadami przyjętymi w UE w ramach ramowej dyrektywy wodnej – stwierdzając (przedstawicielka InE) j.w., że wpłynie to niekorzystnie na ocenę Prezydencji; odpowiedź Ministerstwa w tej sprawie – propozycja ta oceniana jest negatywnie, będą podejmowane działania by nie dopuścić do uchwalenia tych zmian;
  • sprawę GMO i jej związków z ochroną różnorodności biologicznej – zdaniem Greenpeace, który od 3 lat uważnie śledzi działania kolejnych prezydencji, powinien to być jeden z najważniejszych tematów – przedstawiciel tej organizacji apelował by Polska Prezydencja zapewniła takie zapisy w stanowiskach i dokumentach UE by możliwe było wprowadzanie zakazów odnoście GMO w krajach członkowskich;
  • reformy Wspólnotowej Polityki Rybackiej – przedstawiciel Greenpeace apelował o podniesienie rangi doradztwa naukowego w tej dziedzinie (głównie w odniesieniu do oceny i rozwiązywania problemu tzw. przyłowów), a także o możliwość tworzenia rezerwatów morskich;
  • prace Międzynarodowej Komisji Wielorybniczej, które będą się odbywały w czasie Prezydencji – przedstawiciel Greenpeace podkreślał, że choć problemy tam rozpatrywane w małym stopniu dotyczą bezpośrednio Polski to waga decyzji tam podejmowanych jest ogromna i apelował o aktywny udział na rzecz ochrony tych zwierząt;
  • potrzebę uwzględniania stanowiska środowisk biznesowych i konsultowania z tym środowiskiem stanowisk państwa – przedstawiciel BCC wypowiadający się w tych sprawach zwracał uwagę na całkowity brak w Strategii 2030 zagadnienia różnorodności biologicznej oraz podkreślał przede wszystkim, że wiele spaw rozważanych na forum unijnym i globalnym wymaga pogłębionej dyskusji w kraju – że trzeba uwzględniać to, że tzw. koszty zewnętrzne w wyniku różnych regulacji stają się z czasem kosztami wewnętrznymi i trzeba być na to przygotowanym; odnosił się także do potrzeby przygotowania strategii adaptacyjnej do zmian klimatu; odpowiedź Ministerstwa – jeszcze w czerwcu br. ma być nowa Strategia Rozwoju Kraju, w której zagadnienia środowiska mają być uwzględnione (tematycznie powiązane z zagadnieniami energii), a do 2012 r. musi zostać opracowana strategia adaptacyjna;
  • oczekiwania w stosunku do Polskiej Prezydencji i całego Tria Prezydencji ze strony światowej organizacji ochrony ptaków (BLI) – stanowisko w tej sprawie (w wersji angielskiej) przekazała przedstawicielka OTOP przedstawicielom Ministerstwa, podkreślając że OTOP jako członek tej federacji w pełni popiera to stanowisko.

W spotkaniu, poza zespołem Prezydencji z Ministerstwa Środowiska i przedstawicielami Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, uczestniczyli eksperci z instytutów naukowych oraz przedstawiciele organizacji pozarządowych, a w tym m.in. niektórych organizacji, które wygrały konkurs ofert na realizację zadania publicznego w 2011 r. pt. „Środowiskowe priorytety Polskiej Prezydencji”, który ogłosił Minister Środowiska dając szansę pełniejszego włączenia się pozarządowym organizacjom ekologicznym w działania informacyjno-promocyjne w tym zakresie. Konkurs wygrało 5 organizacji: Fundacja AERIS FUTURO, Fundacja EkoRozwoju, Rzeszowski Klub Sportowy Głuchych „RES-GEST”, Toruńskie Stowarzyszenie Ekologiczne Tilia, Fundacja REO, spośród 23 które zgłosiły swoje projekty. Poza tym podczas spotkania przedstawiony został duży projekt związany z Polską Prezydencją prowadzony przez Greenpeace Polska, który nie korzysta ze środków publicznych.

Przedstawiciele Ministerstwa Środowiska zadeklarowali, że w czasie Prezydencji odbędą się jeszcze dwie debaty z organizacjami pozarządowymi – we wrześniu i w listopadzie.

Śledzenie ww. prac podczas Prezydencji – za pośrednictwem stron internetowych jej poświęconych (Ministerstwa Środowiska, Komisji Europejskiej i innych) – oraz działań organizacji pozarządowych (ww., ale nie tylko) da niecodzienną szansę pełniejszego zorientowania się w tym co w europejskiej i globalnej polityce dotyczącej różnorodności biologicznej się dzieje i co ma priorytetowe znaczenie oraz zapoznać się ze stanowiskami różnych stron – znacznie większą niż mamy na co dzień.

 

Bożenna Wójcik, InE

Konferencja pt. „Przyszłość Wspólnej Polityki Rolnej w praktyce”

Europejskie Biuro Ochrony Środowiska (EEB) zaprasza na konferencję pt.: „Przyszłość Wspólnej Polityki Rolnej w praktyce: Jak jej zazielenienie zapewni UE i światu bezpieczeństwo żywnościowe”, która odbędzie się 14 lipca 2011 r. w Warszawie w Centrum Zielna (Centrum Konferencyjne, ul. Zielna 37).

Logo EEB

EEB wspiera wysiłki Komisji Europejskiej zmierzające do wykorzystania możliwości jakie stwarza reforma Wspólnej Polityki Rolnej do uczynienia jej bardziej zieloną i bardziej sprawiedliwą. Podczas konferencji główne postulaty organizacji zostaną przekazane polskiej Prezydencji, która będzie odgrywać ważną rolę w przygotowaniu debaty Rady UE.

Konferencja będzie prowadzona w języku angielskim i polskim, organizatorzy zapewniają tłumaczenie symultaniczne.

 

Zgłoszenia udziału w konferencji – imię i nazwisko oraz afiliacja – przyjmowane są pocztą elektroniczną pod adresem seminar@eeb.org najpóźniej do dnia 10 lipca 2011 r.

Więcej informacji znajdą Państwo w załączonym zaproszeniu i programie konferencji.

 

Europejskie Biuro Ochrony Środowiska (EEB) to federacja zrzeszająca ponad 140 pozarządowych organizacji ekologicznych z 31 krajów Europy. Założone w 1974 r. Biuro utrzymuje związki z instytucjami Unii Europejskiej, takimi jak: Rada Europejska, Komisja Europejska, Parlament Europejski oraz instytucjami międzynarodowymi, m.in. OECD. Misją EEB jest promocja polityki środowiskowej i polityki zrównoważonego rozwoju w skali UE. Więcej na stronie internetowej: http://www.eeb.org/.

Wyniki badania socjologicznego „Młodzież a Natura 2000”

 

Instytut na rzecz Ekorozwoju prezentuje wyniki badania socjologicznego poziomu świadomości ekologicznej gimnazjalistów „Młodzież a Natura 2000”, przeprowadzonego  w ramach projektu „Szerokie wody Natury 2000”.

 

KOMUNIKAT Z BADANIA

Zespół Instytutu na rzecz Ekorozwoju prowadzi systematyczne badania nad świadomością ekologiczną społeczeństwa polskiego – pierwsze miały miejsce w 1992 roku, a ostatnie – w 2009 roku. Kwestionariusz ankiety ulegał przez te lata łagodnym przeobrażeniom, co pozwalało łączyć śledzenie dynamiki zmian z otwartością na nowe wyzwania problemowe. Takim wyzwaniem jest próba wyłonienia poglądów młodzieży, które w standardowych badaniach nad świadomością ekologiczną – jako zespołu informacji i przekonań na temat środowiska przyrodniczego oraz postrzegania związków między jego stanem a jakością życia – nikną lub nie są w pełni eksponowane.

CEL I METODA BADAWCZA

Badanie nosi tytuł „Młodzież a Natura 2000”, a jego celem było poznanie opinii uczniów szkół gimnazjalnych na temat ochrony środowiska i przyrody, ze szczególnym uwzględnieniem kwestii funkcjonowania w Polsce Europejskiej sieci obszarów chronionych Natura 2000. Warto podkreślić, że badanie nie miało służyć weryfikowaniu wiedzy szkolnej; w swych założeniach było próbą wydobycia indywidualnego stosunku uczniów do proekologicznych zachowań i postaw wobec przyrody, jako cennego waloru kraju, regionu, okolicy zamieszkania.

Zbiorowość badania stanowiły publiczne i prywatne dzienne gimnazja dla młodzieży z obszaru całego kraju. Wylosowano 27 gimnazjów publicznych oraz 3 gimnazja niepubliczne z uprawnieniami szkół publicznych. W wylosowanym do badania oddziale danej klasy przeprowadzano badanie audytoryjne uczniów.

WYNIKI BADANIA

Wiedza na temat obszarów Natura 2000 jest wciąż niewielka wśród badanych gimnazjalistów. Zdecydowana większość badanych uczniów (84%) nigdy nie słyszała o obszarach Natura 2000. Tylko co dziesiąty badany słyszał o takim obszarze w Polsce, a co dwudziesty ankietowany słyszał o obszarze Natura 2000 w swojej okolicy.

Jako główne źródła informacji na temat Natury 2000 respondenci wymieniają media (42%) oraz szkołę (42%). Ponad ⅓ respondentów (38%) dowiedziała się natomiast o Naturze 2000 z Internetu. Pokazuje to, które kanały informacyjne są najskuteczniejsze, jeśli chodzi o informowanie na ten temat. Warto podkreślić, że jednym z głównych kanałów informacyjnych jest dla badanych gimnazjalistów szkoła i nauczyciele.

Prawie co drugi badany jest zdania, że w szkole, do której uczęszcza, mówi się dużo na temat przyrody/ochrony środowiska. Ponad połowa uważa też, że ich szkoła podejmuje wiele działań na rzecz przyrody. Warto podkreślić, iż spora część respondentów nie miała zdania na ten temat.

Badana młodzież przejawia zainteresowania przyrodą głównie poprzez oglądanie filmów o tematyce przyrodniczej – zadeklarowało to blisko ⅔ badanych, z czego co czwarta osoba ogląda je kilka razy w tygodniu oraz bezpośrednio, chodząc na spacery oraz wycieczki – blisko ¼ badanych robi to kilka razy w tygodniu. Rozmowy ze znajomymi, poszukiwanie informacji w Internecie czy też czytanie książek o tematyce przyrodniczej są rzadziej praktykowane, większy jest też odsetek tych, którzy deklarują, że nigdy nie podejmują takich działań.

61% badanych gimnazjalistów nie zna żadnej organizacji ekologicznej, zaś co 5 respondent był w stanie wymienić konkretne nazwy, przy czym im wyższa średnia ocen respondenta, tym większa jest jego znajomość organizacji ekologicznych.

Podejmowanie indywidualnych działań na rzecz ochrony środowiska zdeklarowała nieco ponad połowa ankietowanych uczniów (55%). Dziewczyny są bardziej aktywne w tym zakresie niż chłopcy, co może wynikać z ich większego zainteresowania kwestiami przyrody i ochrony środowiska.

Najbardziej popularnym działaniem jest sprzątanie śmieci, najczęściej w ramach akcji typu Sprzątanie Świata lub Dzień Ziemi. Co czwarta osoba przyznała, iż segreguje śmieci. Inne działania np. oszczędzanie energii/wody, używanie toreb wielokrotnego użytku czy też dokarmianie zwierząt wymieniane były przez pojedyncze osoby, co może wskazywać na to, iż respondenci raczej nie wiążą tego typu działania z ochroną środowiska.

Najczęstsze wymieniane zachowania proekologiczne:

  • w ponad połowie domów bierze się na zakupy torby wielokrotnego użytku;
  • w co drugim domu używane są żarówki energooszczędne;
  • prawie połowa respondentów segreguje w swoich domach śmieci;
  • prawie połowa badanych wyłącza nieużywany sprzęt elektroniczny;
  • ponad ⅓ badanych gimnazjalistów dba o wyrzucanie baterii do specjalnych pojemników;
  • ponad ⅓ ankietowanych deklaruje oszczędzanie wody.

WNIOSKI

Wyniki wskazują na znaczącą rolę szkoły w kształtowaniu świadomości ekologicznej młodych Polaków. Szkoła nie jest jednak jedynym czynnikiem wpływającym na tę świadomość – dużą rolę odgrywa tutaj telewizja, czyli medium promujące bierny odbiór informacji, pozbawione możliwości kształtowania i pogłębiania umiejętności myślenia naukowego, tak istotnej w naukach przyrodniczych.

Świadomość ekologiczna gimnazjalistów oparta jest głownie o wiedzę a nie wynika z podejmowania konkretnych działań. Niektóre z wyników badania wskazują na oderwanie rzeczywistości szkolnej, od świata codziennego gimnazjalistów, od ich zainteresowań osobistych, związanych z otaczającym ich środowiskiem i działaniami na rzecz jego ochrony. Gimnazjaliści nie identyfikują się z działaniami, w których uczestniczą na terenie szkoły, są w nich raczej uczestnikami a nie ich współtwórcami czy współorganizatorami.

 

Pełny raport do pobrania w wersji PDF >>>