Od 23 czerwca 2014 r. cała Puszcza Białowieska (po stronie polskiej i białoruskiej) stanowi Obiekt Światowego Dziedzictwa pod nazwą Bialowieza Forest, po polsku Puszcza Białowieska. W tym dniu Komitet Światowego Dziedzictwa UNESCO w trakcie swych obrad w Doha (Ad-Dawha) w Katarze (podczas 38 Sesji) formalnie przyjął zgłoszony w 2008 r. przez Polskę i Białoruś wspólny wniosek o wpisanie obszaru Puszczy Białowieskiej leżącej na terytorium Polski i Białorusi na listę obiektów Światowego Dziedzictwa prowadzoną przez UNESCO na podstawie przepisów Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego przyjętej w Paryżu 16 listopada 1972 r., a której Polska jest stroną od 1976 r.

Obiekt ten ma powierzchnię łączną (po obu stronach granicy państwowej) 141 885 ha. Na zewnątrz Obiektu wyznaczona została jego strefa buforowa o powierzchni 166 708 ha. Łącznie stanowi to obszar o powierzchni 308 593 ha. Po stronie polskiej w granicach Obiektu ŚD jest teraz ponad 59 tys. hektarów (dotychczas było to tylko niewiele ponad 5 tys. hektarów).

Nie jest to pierwszy wpis Puszczy Białowieskiej na tę listę, a tzw. re-nominacja Obiektu związana ze zmianą jego granic, zmianą kryteriów uznania i przyjęciu nazwy dobrze już rozpoznawanej na świecie. Po raz pierwszy na listę Światowego Dziedzictwa został wpisany Białowieski Park Narodowy po stronie polskiej i miało to miejsce w 1979 r. W 1992 roku Obiekt został powiększony o obszerną część Puszczy Białowieskiej położoną po stronie białoruskiej. Utworzono wówczas Transgraniczny Obiekt Światowego Dziedzictwa pod nazwą „Belovezhskaya Pushcha / Bialowieza Forest”. Podczas obecnego powiększenia Obiektu włączono niemal całą polską część Puszczy Białowieskiej, zmniejszono natomiast nieco część leżącą na Białorusi. Zmiany zasięgu tego Obiektu pokazują poniższe mapki.

		źródło map: bpn.com.pl

Obecnie przyjęte kryteria stanowiące uzasadnienie wpisu Puszczy Białowieskiej na listę UNESCO to kryterium IX (Dobro stanowi wyjątkowy przykład istotnych procesów ekologicznych i biologicznych zachodzących  w ewolucji i rozwoju ekosystemów lądowych jak również zbiorowiskach roślin i zwierząt) oraz kryterium X (Dobro obejmuje najbardziej znaczące i istotne siedliska przyrodnicze dla ochrony różnorodności biologicznej in-situ, włączając zagrożone gatunki posiadające wyjątkową uniwersalną wartość z punktu widzenia nauki lub ochrony). Znacznie lepiej opisują one wartość tego obiektu niż dotychczas przyjmowane kryterium VII (Dobro obejmuje najbardziej niezwykłe zjawiska przyrodnicze lub obszary o wyjątkowym naturalnym pięknie i znaczeniu estetycznym).

Wpis na listę obiektów Światowego Dziedzictwa jest równoznaczny z wciągnięciem danego miejsca na mapę najważniejszych i najbardziej znanych turystycznych obiektów na świecie. Puszcza Białowieska, będąc jednym z najwspanialszych obiektów przyrodniczych świata otrzymała zatem potwierdzenie i podkreślenie swej marki turystycznej, zwiększy więc zainteresowanie nią turystów.

Warto w tym miejscu przypomnieć, że Polska ma na liście UNESCO 14 obiektów, ale tylko Puszcza Białowieska jest wśród nich obiektem przyrodniczym. Pozostałe obiekty to obiekty kulturowe lub kulturowo-krajobrazowe – należą do nich: Stare Miasto w Krakowie, Królewskie Kopalnie Soli w Wieliczce i Bochni, Auschwitz-Birkenau. Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady (1940-1945) położony koło Oświęcimia, Stare Miasto w Warszawie, jako przykład niemal całkowitej odbudowy dużego zespołu zabytków, Stare Miasto w Zamościu, Zespół staromiejski Torunia, Zamek Krzyżacki w Malborku, Kalwaria Zebrzydowska: manierystyczny zespół architektoniczny i krajobrazowy oraz park pielgrzymkowy, Kościoły Pokoju (w Jaworze i w Świdnicy), Drewniane kościoły południowej Małopolski (Binarowa, Blizne, Dębno, Haczów, Lipnica, Sękowa), Park Mużakowski nad Nysą, transgraniczny polsko-niemiecki park krajobrazowy, Hala Stulecia we Wrocławiu, Drewniane cerkwie polskiego i ukraińskiego regionu karpackiego (w Polsce: Radruż, Chotyniec, Smolnik, Turzańsk, Powroźnik, Owczary, Kwiatoń, Brunary).

(BW)