Bytów i jego okolice to nie tylko piękna zabytkowa architektura, ale przede wszystkim urzekająca przyroda. Na szczególną uwagę zasługują tu jeziora lobeliowe, a także liczne ścieżki przyrodnicze.
Ostoja ta znajduje się na Pojezierzu Bytowskim i obejmuje unikatowy zespół 12 jezior lobeliowych. Swoją nazwę zawdzięczają wyjątkowym na skalę Polski roślinom – lobeliom jeziornym. Rosną one głównie w jeziorach kaszubskich, ale również w Borach Tucholskich. W okolicy wsi Pomysk Wielki leżą dwa najważniejsze jeziora lobeliowe: Stary Staw i Głęboczko, z trzema przystankami dydaktycznymi. Są one rozproszone w krajobrazie morenowym Pojezierza Bytowskiego. Teren pokryty jest mozaiką lasów bukowych i drzewostanów sosnowych, z rozproszonymi wśród nich tofowiskami i płatami borów bagiennych, oraz łąkami i przestrzenią zagospodarowaną rolniczo. Jeziora tego typu są rzadko spotykane na terenie Polski i mają duże znaczenie dla zachowania zasobów przyrodniczych w skali Europy.
Cechami charakterystycznymi tych jezior jest przejrzysta woda o kwaśnym odczynie, uboga w biogeniczne substancje oraz piaszczyste dno. Nazwa jezior pochodzi od rosnącej na ich dnie lobelii jeziornej. Oprócz tego w zbiornikach tych rosną inne rzadkie rośliny takie jak poryblin jeziorny, brzeżyca jednokwiatowa oraz elisma wodna – gatunek cenny z europejskiego punktu widzenia.
Lobelia jeziorna
Jeziora te położone są pośród buczyn i borów sosnowych. Wśród nich występują nieliczne torfowiska, fragmenty borów bagiennych oraz łąki. W sumie na terenie ostoi występuje 7 rodzajów siedlisk cennych dla Europy m.in. pokrywające 30% powierzchni kwaśne buczyny, oraz łąki użytkowane ekstensywnie.
Ostoja usytuowana jest niedaleko Bytowa – miasta położonego między Koszalinem a Gdańskiem. Najlepiej dojechać tu autobusem PKS z Gdańska, Koszalina lub Torunia. W Bytowie znajduje się kilka hoteli, schronisko młodzieżowe, oraz domki letniskowe i pole namiotowe nad jeziorem Jeleń. Jest tu również kilka barów i restauracji. W okolicy można skorzystać z jednego z wielu gospodarstw agroturystycznych m.in. w Rekowie, Pomysku Wielkim i Rzepnicy.
Ścieżka Dąbrowa Rzepnicka, znajdująca się blisko Bytowa, posiada aż dziesięć przystanków dydaktycznych, na których można dowiedzieć się o podstawach gospodarki leśnej i ochrony zwierząt.
Dwie inne ścieżki znajdują się w okolicy Rekowa: Atrakcje przyrodnicze okolic Rekowa (m.in.Góra Siemierzycka, jezioro Płoczyca) i Wśród leśnych jezior i bagien (m.in. jezioro Rekówek, lobeliowe). Interesująca i bardzo malownicza jest ścieżka Szlakiem Otto Smaliana, nadleśniczego z połowy XIX wieku, którego miejsce pochówku, Bukowa Góra, zapoczątkowało powstanie Cmentarza Leśników. By dostać się na tę ścieżkę, należy z Bytowa udać się na południe drogą 212, a na skrzyżowaniu z szosą Sierzno – Studzienice skręcić w lewo. Plac z wiatą przystankową, z ławkami i stojakiem na rowery, znajduje się na parkingu po prawej stronie, jakieś 2 km dalej. Jest tam również przystanek PKS. Stąd znaki ścieżki pokierują nas do Cmentarza Leśników Niemieckich. Na północ od Bytowa jest wyznaczona ścieżka Gołębia Góra, a w okolicy Borzytuchomia jest ścieżka Grodzisko Borzytuchom (północny- wschód od Bytowa).
Będąc w Bytowie warto odwiedzić zamek pokrzyżacki i mieszczące się w nim Muzeum Zachodnio – Kaszubskie. Na południe od Bytowa usytuowanych jest Park Narodowy „Bory Tucholskie”, w którym również możemy podziwiać jeziora lobeliowe. W okolicach Bytowa wytyczonych jest kilka szlaków pieszych i rowerowych, ścieżka przyrodnicza w okolicach Rekowa oraz szlak kajakowy na rzece Słupii. W czerwcu na dziedzińcu zamku bytowskiego warto zobaczyć Przegląd Twórczości Kaszubskiej Dzieci i Młodzieży oraz turniej rycerski – „Wielki Turniej Gryfa Pomorskiego”. Dalsze informacje można uzyskać w Bytowskim Ośrodek Informacji Turystycznej.
Artykuł powstał w ramach projektu „Agroturystyka w sieci natury” nr POIS.02.04.00-00-0083/16 dofinansowanego ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 w ramach działania 2.4 „Ochrona przyrody i edukacja ekologiczna”, oś priorytetowa II „Ochrona środowiska w tym adaptacja do zmian klimatu” na podstawie Umowy o dofinansowanie nr POIS.02.04.00-00-0083/16-00.
