Natura 2000 a turystyka > E-szkolenia > (E1) Ochrona przyrody w Polsce > V. ŹRÓDŁA INFORMACJI O OCHRONIE PRZYRODY
Wśród licznych źródeł informacji o ochronie przyrody znajdują się i tradycyjne, i nowoczesne. Bogatą literaturę przedmiotu można znaleźć w sposób tradycyjny (biblioteki, instytucje zajmujące się ochroną przyrody, księgarnie). Źródła nowoczesne to przede wszystkim internetowe serwisy informacyjne. Za ich pośrednictwem można uzyskać informacje i materiały lub dowiedzieć się, z jakimi publikacjami warto się zapoznać. Poniżej podano najważniejsze dotyczące ochrony przyrody pozycje literatury a także portale i strony internetowe prowadzone przez ważniejsze (krajowe i zagraniczne) instytucje oraz organizacje pozarządowe.
Uzupełnienie podanych poniżej informacji stanowią informacje o źródłach informacji o sieci Natura 2000 zamieszczone na końcu e-szkolenia E-2 Sieć obszarów Natura 2000 w Polsce.
1. Ważniejsze pozycje literatury z dziedziny ochrony przyrody:
- Andrzejewski R., Weigle A. (red.), Różnorodność biologiczna Polski. Drugi polski raport – 10 lat po Rio. Narodowa Fundacja Ochrony Środowiska, Warszawa 2003.
- Cieśliński S., Czyżewska K., Fabiszewski J., Czerwona lista porostów wymarłych i zagrożonych w Polsce. Monografie Botaniczne nr 91, 2003.
- Ecosystem Goods and Services. Fact sheet. European Commission, September 2009: http://ec.europa.eu/environment/nature/info/pubs/paper_en.htm
- Gacka-Grzesikiewicz E., Cichocki Z., Program ochrony dolin rzecznych w Polsce. Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa 2001.
- Głowaciński Z. (red.), Polska Czerwona Księga Zwierząt. Kręgowce. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków 2001.
- Głowaciński Z. i Nowacki J. (red.), Polska Czerwona Księga Zwierząt. Bezkręgowce. Instytut Ochrony Przyrody PAN, Kraków 2004.
- Iddle E., Bines T., Planowanie ochrony obszarów cennych przyrodniczo. Przewodnik dla praktyków i ich szefów. Klub Przyrodników, Świebodzin 2004.
- Kalinowska A. Artykuł 13. W poszukiwaniu społecznego wsparcia w zarządzaniu Konwencją o różnorodności biologicznej. Polska praktyka na tle doświadczeń światowych. Agencja Reklamowo-Wydawnicza Arkadiusz Grzegorczyk, Warszawa 2008.
- Kaźmierczakowa R. i Zarzycki K. (red.), Polska Czerwona Księga Roślin. Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, Kraków 2001.
- Krajowa strategia ochrony i umiarkowanego użytkowania różnorodności biologicznej wraz z Programem działań. Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2003.
- Kurek R.T. (red.), Ochrona dziko żyjących zwierząt przy inwestycjach drogowych w Polsce. Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, Bystra 2007.
- Liro A. (red.), Koncepcja krajowej sieci ekologicznej ECONET-POLSKA. IUCN Poland, Warszawa 1995.
- Mirek Z., Nikel A., Paul W. i Wilk Ł. (red.), Ostoje roślinne w Polsce. Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, Kraków 2005.
- Ochrona Środowiska 2010. Informacje i opracowania Statystyczne. GUS, Warszawa 2010.
- Olaczek R., Skarby przyrody i krajobrazu Polski. Multico, Warszawa 2008.
- Ostoje ptaków o znaczeniu międzynarodowym w Polsce, red. Wilk T., Jujka M., Krogulec J. i Chylarecki P., OTOP, Warszawa 2010.
- Pawlaczyk P., Jermaczek A., Poradnik lokalnej ochrony przyrody. Klub Przyrodników, Świebodzin 2000.
- Pullin A. S., Biologiczne podstawy ochrony przyrody. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2005.
- Różnorodność biologiczna. Różnorodność biologiczna to życie, nasze życie. Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2010: http://www.mos.gov.pl/artykul/2959_materialy/10654_logo_miedzynarodowego_roku_roznorodnosci_biologicznej.html.
- Stan świadomości i postaw mieszkańców Polski wobec utraty różnorodności biologicznej Raport z badania ilościowego. MillwardBrown SMG/KRC na zamówienie Ministra Środowiska, Warszawa 2010: http://www.mos.gov.pl/artykul/7_aktualnosci/13743_co_polacy_mysla_o_bioroznorodnosci.html
- Symonides E., Koncepcja kompleksowego monitoringu przyrody. Biuletyn Monitoringu Przyrody nr 1, Warszawa 2000.
- Symonides E., Ochrona Przyrody. Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007.
- Szyszko J., Rylke J., Jeżowski. P. (red.) Ocena i wycena zasobów przyrodniczych. Wyd. SGGW, Warszawa 2002.
- Tworzenie lokalnych form ochrony przyrody. Materiały konferencyjne. Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych, Kraków 2002.
2. Ważniejsze portale i strony internetowe z dziedziny ochrony przyrody
Poniżej przedstawione strony i portale prowadzone są przez krajowe i zagraniczne instytucje oraz organizacje pozarządowe.
Najważniejsze strony i portale polskie poświęcone ochronie przyrody:
- Ministerstwo Środowiska: http://www.mos.gov.pl/kategoria/199_przyroda/
Serwis „Przyroda” na stronie MŚ – zawiera m.in. informacje o organach ochrony przyrody w Polsce, czyli instytucjach odpowiedzialnych za ochronę przyrody. - Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska:
http://www.gdos.gov.pl/Categories/view/201/Ochrona_przyrody
Serwis informacyjny „Ochrona Przyrody” na stronie GDOŚ – zawiera wiele użytecznych informacji, m.in. wykaz form ochrony przyrody w Polsce. - Internetowy System Aktów Prawnych Sejmu RP:
http://isip.sejm.gov.pl/prawo/index.html
Pod hasłem „ochrona przyrody” można znaleźć pełny wykaz obowiązujących w Polsce przepisów z zakresu ochrony przyrody (serwis na bieżąco aktualizowany). - Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody w Polsce: http://crfop.gdos.gov.pl/
Rejestr utworzony przez PTOP Salamandra na zlecenie Ministerstwa Środowiska. - Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie: http://www.iop.krakow.pl/
Strona czołowej placówki naukowej zajmującej się ochroną przyrody w Polsce, wydającej m.in. „Chrońmy Przyrodę Ojczystą” (najstarsze czasopismo w Polsce z dziedziny ochrony przyrody). - Globalna Inicjatywa Taksonomiczna: http://www.gti-polska.pl/
Strona prowadzona i koordynowana przez Muzeum i Instytut Zoologii PAN pod patronatem Ministerstwa Środowiska mająca na celu gromadzenie informacji taksonomicznych związanych z wdrażaniem Konwencji o różnorodności biologicznej. Zawiera m.in. dane o stanie poznania różnorodności biologicznej Polski i jej zagrożeniach. - Gatunki obce inwazyjne:
http://www.iop.krakow.pl/ias/ oraz http://www.iop.krakow.pl/gatunkiobce/default.asp
Strony prowadzone przez Instytut Ochrony Przyrody PAN w Krakowie – zawierają informacje przede wszystkim nt. takich gatunków w obrębie fauny polskiej. - Krajowa Centrala Obrączkowania Ptaków: http://www.stornit.gda.pl/start.html
Serwis prowadzony przez Stację Ornitologiczną w Gdańsku należącą do Muzeum i Instytutu Zoologii PAN. - Stacja Morska Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego: http://www.hel.ug.edu.pl/
Stacja zajmuje się badaniami dotyczącymi funkcjonowania i ochrony życia Bałtyku, prowadzi Fokarium i wiele różnych programów, m.in. ochrony morświnów. - Liga Ochrony Przyrody (LOP): http://www.lop.org.pl/
Strona najstarszej organizacja społecznej z dziedziny ochrony przyrody w Polsce, zajmującej się przede wszystkim edukacją wśród młodzieży, wydającej czasopismo „Przyroda Polska”. - Klub Przyrodników: http://www.kp.org.pl/
Strona jednej z najważniejszych organizacji pozarządowych zajmujących się ochroną przyrody Polsce, zawierająca wiele praktycznych informacji i opracowań z dziedziny ochrony przyrody. - Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody „Salamandra”: http://www.salamandra.org.pl/
Strona, na której znajduje się wiele bieżących informacji odnoszących się do ochrony przyrody oraz informacji nt. prawa ochrony przyrody. - Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody „pro Natura”: http://pronatura.org.pl/
Strona organizacji prowadzącej wiele projektów z zakresu aktywnej ochrony przyrody, głównie w Polsce Południowo-Zachodniej, m.in. na terenach zarządzanych przez Towarzystwo rezerwatach. - Pracownia na rzecz Wszystkich Istot: http://www.pracownia.org.pl/prac/
Strona organizacji prowadzącej szeroki wachlarz działań z zakresu ochrony przyrody, przede wszystkim w terenach górskich, odwołującej się do założeń filozofii ekologii głębokiej, wydającej m.in. czasopismo „Dzikie Życie”. - Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków (OTOP): http://www.otop.org.pl/
Strona największej organizacji ornitologicznej w Polsce, partnera BirdLife International, prowadzącej monitoring ptaków w Polsce. - Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków (PTOP): http://www.ptop.org.pl/
Strona organizacji (dawniej Północnopodlaskie Towarzystwo Ochrony Ptaków), zajmującej się ochroną ptaków głównie w północnej i północno-wschodniej Polsce. - Ptaki Polskie: http://www.ptakipolskie.pl/index.php
Strona stowarzyszenia zajmującego się ochroną ptaków przede wszystkim na terenach bagiennych. - Komitet Ochrony Orłów: http://koo.free.ngo.pl/
Strona organizacji zajmującej się monitoringiem i ochroną gatunków ptaków drapieżnych. - Towarzystwo Przyrodnicze „Bocian”: http://www.bocian.org.pl/
Strona organizacji (dawniej Mazowieckie Towarzystwo Ochrony Fauny) zajmującej się ochroną przyrody, przede wszystkim ochroną ptaków, prowadzącej m.in. Polską Kartoteke Przyrodniczą – rejestr, w którym gromadzone są i udostępniane dane o stwierdzeniach zwierząt (w przyszłości także roślin) w Polsce. - Stowarzyszenie dla Natury „WILK”: http://www.polskiwilk.org.pl/
Strona organizacji zajmującej się ochroną przyrody, a szczególnie działaniami na rzecz ssaków drapieżnych – głównie wilków, rysi, niedźwiedzi, wydr, borsuków. - Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska: http://www.cdpgs.katowice.pl/
Strona instytucji podlegającej Zarządowi Województwa Śląskiego, prowadzącej działalność naukową, edukacyjną i opiniodawczą, gromadzącej informacje o przyrodzie ożywionej i nieożywionej tego województwa oraz o jej zagrożeniach. - Towarzystwo Badań i Ochrony Przyrody (TBOP): http://www.tbop.org.pl/
Strona organizacji (dawniej Radomsko-Kieleckie Towarzystwo Przyrodnicze) prowadzącej w środkowej Polsce wiele badań (nad rozmieszczeniem fauny i flory) oraz programy ochrony i monitoring ptaków. - Centrum Ochrony Mokradeł: http://bagna.pl/cmok/
Strona stowarzyszenia (dawniej Stowarzyszenie „Chrońmy Mokradła”), zajmującego się przyrodą terenów podmokłych, zawiera m.in. bogatą bazę danych literaturowych nt. terenów podmokłych w Polsce. - Towarzystwo Ochrony Herpetofauny Tryton: http://www.tryton.waw.pl/
Strona organizacji zajmujące się ochroną płazów i gadów. - Polska Przyroda: http://przyroda.polska.pl/
Serwis przyrodniczy na portalu Polska.pl, zawierający wiele informacji o przyrodzie Polski. - Słownik pojęć przyrodniczych: http://przyroda.polska.pl/slownik/index.htm
Słownik zamieszczony jest na portalu Polska.pl w serwisie Polska Przyroda. - Serwis ptaki.info: http://www.ptaki.info/
Serwis prowadzony przez Fundację Ekorozwoju, zawierający opisy, wizerunki i głosy najczęściej spotykanych w Polsce ptaków. - Serwis mokradłowy: http://www.bagna.pl/
Serwis prowadzony przez Stowarzyszenie Centrum Ochrony Mokradeł (CMOK) oraz Klub Przyrodników. - Serwis „Nietoperze”: http://www.nietoperze.pl/
Serwis prowadzony przez Porozumienie dla Ochrony Nietoperzy zawiązane przez dużą grupę organizacji zajmujących się ochroną przyrody. - Forum Dyskusyjne „Przyroda”: http://forum.przyroda.org/
- Kalendarium imprez odbywających się na terenie parków narodowych i parków krajobrazowych:
http://www.ekoportal.gov.pl/opencms/opencms/ekoportal/warto_wiedziec_i_odwiedzic/KalendariumImprezEkologicznych/
Wybrane strony i portale zagraniczne poświęcone ochronie przyrody:
- Konwencja o różnorodności biologicznej (Convention on Biological Diversity – CBD):
http://www.cbd.int/
Portal poświęcony Konwencji o różnorodności biologicznej, sporządzonej w Rio de Janeiro dnia 5 czerwca 1992 r. – najważniejszej konwencji międzynarodowej z zakresu ochrony przyrody - Konwencja Bońska: http://www.cms.int/
Strona Konwencji o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt, sporządzonej w Bonn dnia 23 czerwca 1979 r. - Konwencja Ramsarska (Ramsar Convention): http://www.ramsar.org/
Strona Konwencji o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życiowe ptactwa wodnego, sporządzonej w Ramsarze dnia 2 lutego 1971 r. - Konwencja Waszyngtońska (CITES): http://www.cites.org/
Strona Konwencji o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem sporządzonej w Waszyngtonie dnia 3 marca 1973 r. - Konwencja Berneńska (Bern Convention):
http://www.coe.int/t/dg4/cultureheritage/nature/bern/default_en.asp
Strona poświęcona Konwencji o ochronie dzikiej fauny i flory europejskiej oraz ich siedlisk naturalnych, sporządzonej w Bernie dnia 19 września 1996 r. - Europejska Konwencja Krajobrazowa (Konwencja Florencka):
http://www.coe.int/t/dg4/cultureheritage/heritage/Landscape/default_en.asp
Strona Europejskiej konwencji krajobrazowej sporządzonej we Florencji dnia 20 października 2000 r. - Wykaz konwencji z zakresu ochrony środowiska (w tym ochrony przyrody), których Polska jest stroną:
http://www.ekoportal.gov.pl/opencms/opencms/ekoportal/prawo_dokumenty_strategiczne/Konwencje/ - Komisja Europejska: http://ec.europa.eu/environment/nature/
Strona poświęcona różnorodności biologicznej i przyrodzie w Unii Europejskiej, w tym sieci Natura 2000. Zawiera wiele materiałów nt. polityki i prawa UE w tym zakresie oraz nt. podejmowanych inicjatyw na rzecz ochrony przyrody Europy. - IUCN: http://www.iucn.org/ oraz http://www.iucn.org/about/union/secretariat/offices/europe/
Strony (światowa i europejska) Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody. IUCN przygotowuje czerwone księgi gatunków i siedlisk zagrożonych w skali Europy i Świata oraz klasyfikacje przyrodniczych obszarów chronionych. - WWF: http://www.panda.org/ oraz http://www.wwf.pl/
Strony WWF (światowa i polska) – światowej organizacji działającej na rzecz ochrony przyrody na całym świecie, która do nie dawna używała nazwy World Wide Fund for Nature (Światowy Fundusz na Rzecz Przyrody) – obecnie wyłącznie WWF. - BirdLife International (BLI): http://www.birdlife.org/
Strona ogólnoświatowej federacji organizacji zajmujących się ochroną dzikich gatunków ptaków, miejsc w których one żyją oraz bioróżnorodności. Polskim partnerem BLI jest OTOP. - European Centre for Nature Conservation (ECNC): http://www.ecnc.nl/
Strona organizacji zajmującej się ochroną i zrównoważonym użytkowaniem przyrody i krajobrazu Europy. Zawiera m.in. informacje o wielu ciekawych prowadzonych i zakończonych projektach z tej dziedziny. - PAN Parks: http://www.panparks.org/
Strona organizacji zajmującej się certyfikacją parków narodowych w Europie oraz promocją integracji ochrony przyrody ze zrównoważonym rozwojem turystyki na obszarach chronionych. - RSPB: http://www.rspb.org.uk/
Strona Brytyjskiego Królewskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków, partnera BLI, jednej z czołowych organizacji zajmujących się ochroną ptaków w Europie. - Serwis Natural England: http://www.naturalengland.org.uk/
Strona angielskiej rządowej agencji odpowiedzialnej za ochronę przyrody, zawierająca wiele ciekawych informacji o ochronie przyrody w Anglii.
Informacje istotne dla ochrony przyrody można znaleźć także na stronach internetowych poświęconych sieci obszarów Natura 2000 – patrz e-szkolenie „Sieć obszarów Natura 2000 w Polsce”.