Termin realizacji: 01.04.2009 – 30.09.2010

Tło projektu:

Sieć obszarów chronionych Natura 2000 spotkała się w Polsce z różnym przyjęciem. Nadal częstym problemem jest brak adekwatnej dla różnych środowisk informacji o celach powoływania tych obszarów i wiedzy o zasadach użytkowania ich przestrzeni. Dlatego też Instytut na rzecz Ekorozwoju systematycznie realizuje projekty promujące koncepcję Natura 2000. Wszystkie projekty realizowane dotąd przez InE oparte były na założeniu, że warunkiem powodzenia we wdrażaniu w Polsce koncepcji sieci Natura 2000 jest wiedza obywateli o tej sieci oraz poszerzenie świadomości społecznej w zakresie możliwości prowadzenia działalności gospodarczej na obszarach objętych tą formą ochrony oraz w ich otoczeniu. Wiedzę na te tematy InE gromadzi od kilku lat i przekazuje do szerokiego kręgu odbiorców – do każdego, kto chce więcej wiedzieć o tej nowej formie ochrony przyrody w Polsce. Głównym narzędziem komunikacji z odbiorcami jest utworzony w roku 2005 portal „Natura 2000 a turystyka”.

W latach 2009 – 2010 Instytut na rzecz Ekorozwoju realizował projekt „Natura 2000 motorem zrównoważonego rozwoju”. Podstawowym jego celem było pobudzenie myślenia i aktywnego działania na rzecz zrównoważonego rozwoju turystyki w obszarach Natura 2000. Projekt ten, jako program edukacyjny, adresowany był przede wszystkim do młodzieży gimnazjalnej i branży turystycznej.

Jaka istnieje relacja pomiędzy uczniami szkół gimnazjalnych, Naturą 2000 i branżą turystyczną?
Wszyscy potrzebują wiedzy na temat obszarów chronionych – w szczególności nauczyciele i młodzież szkolna oraz sektor turystyczny. Uczniowie, by wchodząc wkrótce w dorosłe życie respektowali reguły ochrony środowiska, przedstawiciele turystyki, aby potrafili traktować obszary Natura 2000 jako możliwość poszerzenia ofert firm turystycznych i regionów turystycznych, a turyści jako atrakcję turystyczną i element swojego własnego rozwoju.

 

Oferta dla sektora edukacyjnego:

Portal „Natura 2000 a turystyka”

Od 2005 roku Instytut posiada portal informacyjno-edukacyjny, którego celem jest promocja Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 skierowana do szerokiej gamy odbiorców poszukujących nowości o teorii i praktyce zrównoważonego rozwoju. W ramach projektu opracowane i zamieszczenie na portalu zostały materiały edukacyjne, które w nowoczesnej praktyce szkolnej mogą być wykorzystywane do prowadzenia atrakcyjnych lekcji. Do dyspozycji nauczycieli i uczniów oddano:

• Raport: „Zmiany w tworzeniu sieci Natura 2000 w latach 2007-2008”;
• E-szkolenia: (E1) Podstawy ochrony przyrody w Polsce – przewodnik, (E2) Natura 2000 – kompendium, (E3) Organizacja turystyki lokalnej, (E4) Natura 2000 motorem ekorozwoju w naszej gminie, (E5) Społeczeństwo obywatelskie, (E6) Od propozycji do praktyki – podstawy prawne określania gospodarki na obszarze należącym do sieci Natura 2000, (E7) Zagrożenia dla obszarów Natura 2000;
• Moduł informacyjny: „Jak skorzystać na Naturze 2000 – Przykłady” [30 nowych, polskich i zagranicznych przykładów działań przyjaznych środowisku z zakresu turystyki];
• Moduł informacyjny: „Szczegółowo o obszarach” [katalog obszarów Natura 2000 w Polsce];
• Moduł informacyjny: „Podręcznik obywatela” [wzory pism].

 

Propozycja programu edukacyjnego nt. Natury 2000

Propozycja programu edukacyjnego wraz z obudową metodyczną w postaci propozycji scenariuszy zajęć lekcyjnych oraz sprawdzianów osiągnięć uczniów, stanowi pomoc dydaktyczną dla nauczycieli. Jej powstanie jest efektem współpracy metodyków nauczania przedmiotów przyrodniczych oraz specjalistów z zakresu zrównoważonego rozwoju, ochrony środowiska przyrodniczego i ekoturystyki. Celem przygotowania propozycji programu była chęć pokazania tak uczniom, jak i nauczycielom wielu różnych aspektów Europejskiej sieci obszarów Natura 2000, jak również uwrażliwienie ich na wagę tego europejskiego programu.

Konkurs „Obszar Natura 2000 skarbem regionu” – III edycja

By zachęcić uczniów i szkoły do zagłębienia się w tematykę sieci obszarów chronionych Natura 2000, Instytut zorganizował w roku szkolnym 2009/2010 konkurs dla uczniów szkół gimnazjalnych pt. „Obszar Natura 2000 skarbem regionu”. Była to już III edycja konkursu – poprzednie były organizowane przez Instytut na rzecz Ekorozwoju w latach 2006 i 2007 dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Doświadczenie z lat ubiegłych przebieg tej edycji konkursu wskazują, że młodzież chętnie podejmuje konkursowe wyzwania. W konkursie przeprowadzonym w roku szkolnym 2009/2010 wzięło udział ponad tysiąc uczniów z całej Polski. Prace konkursowe przygotowywane w II etapie konkursu przesłało 288 osób, z 560 dopuszczonych przez swych nauczycieli do II etapu konkursu. 10 uczniów zostało nagrodzonych i 10 wyróżnionych. Uczniowie przygotowywali prace promujące walory przyrodnicze i turystyczne wybranego przez siebie obszaru objętego siecią Natura 2000.

 

A co dla branży turystycznej?

Broszura pt. „Natura 2000 – ABC dla turystyki”

Broszura została przygotowana przez dwóch autorów: eksperta ds. przyrodniczych i eksperta ds. turystyki. Jest to nowatorskie opracowanie przedstawiające podstawowe informacje o sieci Natura 2000, informacje o zasadach zrównoważonego gospodarowania na tych obszarach ze szczególnym uwzględnieniem wykorzystania turystycznego walorów przyrodniczych, a także o relacjach pomiędzy turystyką a ochroną przyrody w sensie ogólnym – ekopolityki w turystyce. Broszura adresowana jest do przedstawicieli organizacji i instytucji sektora turystycznego (kadr turystyki) – ma za zadanie przyczynić się do zdobycia lub poszerzenia przez nich wiedzy o sieci i obszarach Natura 2000 i o relacjach pomiędzy ochroną tych obszarów a rozwojem turystyki.

Szkolenia regionalne branży turystycznej

Ciekawą ofertą dla branży turystycznej były szkolenia regionalne organizowane przez Instytut na rzecz Ekorozwoju w czterech miejscach w Polsce. Miały one charakter warsztatów: każde obejmowało część wstępną, teoretyczną, oraz dyskusję poświęconą omówioniu praktyki integrowania ochrony przyrody i turystyki na regionalnych przykładach. W szkoleniach udział wzięło łącznie ok. 180 osób będących przedstawicielami regionalnych i lokalnych organizacji turystycznych, uczelni, władz samorządowych oraz pozarządowych organizacji działających w zakresie rozwoju turystyki, ochrony środowiska i edukacji ekologicznej. Uczestnicy szkoleń mieli możność zapoznania się z informacjami ułatwiającymi budowanie pozytywnych relacji między turystyką a nową formą ochrony przyrody, jaką jest Natura 2000.

 

Do Instytutu docierają często prośby o dodatkowe informacje nt. sieci Natura 2000. Oznacza to, że w społeczeństwie polskim istnieje zainteresowanie tą siecią i niedosyt informacji na jej temat. InE podejmuje starania, aby tę lukę wypełnić możliwie najpełniej w zakresie podnoszenia poziomu świadomości ekologicznej, jak i w zakresie informowania o właściwych sposobach uprawiania turystyki i rekreacji w obiektach chronionych.

 

Sponsorzy projektu:

• NFOŚiGW – sponsor projektu „Natura 2000 motorem zrównoważonego rozwoju” (2009/2010).
• NFOŚiGW, EKES, LOP, POT, PTTK, Biebrza EkoTravel, InE – sponsorzy nagród w III edycji konkursu „Natura 2000 skarbem regionu” (2009/2010).