IV.1. Rodzaje obszarów sieci Natura 2000

IV.2. Przedmiot ochrony w ramach sieci Natura 2000

IV.3. Regiony biogeograficzne

IV.4. Procedura wybierania obszarów do sieci Natura 2000

 

IV.1. Rodzaje obszarów sieci Natura 2000

Wspominana już dyrektywa „siedliskowa” Unii Europejskiej z 1992 r. wprowadziła obowiązek nadawania statusu ochronnego terenom występowania rzadkich i zagrożonych wyginięciem siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk określonych gatunków roślin i zwierząt (oprócz ptaków) i nazwała je obszarami Natura 2000. Zgodnie z tą dyrektywą do sieci obszarów Natura 2000 włącza się także obszary specjalnej ochrony ptaków wyznaczane w UE już wcześniej na podstawie zapisów wcześniejszej dyrektywy „ptasiej” z 1979 r.^[1] (więcej na temat podstaw prawnych tworzenia sieci w e-szkoleniu 3).

Ze względu na specyfikę prawa unijnego podział na obszary „ptasie” i „siedliskowe” został zachowany. W skład sieci Natura 2000 wchodzą więc dwa rodzaje obszarów:

• specjalne obszary ochrony siedlisk (tzw. obszary „siedliskowe”) – SOOS,
• obszary specjalnej ochrony ptaków (tzw. obszary „ptasie”) – OSOP.

Sieć Natura 2000 mogłaby się składać z jednego tylko rodzaju obszarów i również spełniałaby swoje funkcje. Każda grupa organizmów jest na swój sposób szczególna, więc taki podział nie jest merytorycznie uzasadniony; wyróżnienie ptaków nie ma podstaw biologicznych. Dlaczego zatem ptaki potraktowano odrębnie? Przyczyna tkwi w historii rozwoju nowoczesnego podejścia do ochrony przyrody, jakim jest koncepcja sieci Natura 2000 odnosząca się do ochrony konkretnych gatunków i siedlisk. Ptaki mają od dawna nieprzebrane rzesze miłośników w różnych krajach na świecie. Oglądają oni ptaki, liczą je, obrączkują, a także wspierają ich ochronę oraz ochronę miejsc ważnych dla ich życia – miejsc lęgu, żerowania oraz postoju w czasie przelotów. W samej Unii Europejskiej obserwatorów ptaków (ang. birdwatchers) jest około 5 mln. Podział na obszary „ptasie” i „siedliskowe” wynika więc z jednej strony ze specyfiki prawa UE (trwałości przyjmowanych rozwiązań), a z drugiej jest ukłonem w stronę środowisk związanych od bardzo wielu lat z ochroną i monitoringiem ptaków oraz uwzględnia specyfikę tej grupy zwierząt (duże zróżnicowanie gatunków, znaczące negatywne trendy zmian liczebności w skali globalnej i regionalnej, obecność prawie we wszystkich typach ekosystemów oraz gromadne przemieszczanie się na duże odległości).

Ptaki są najlepiej przebadaną ekologicznie grupą organizmów; znane są trendy i wahania ich liczebności, a także zagrożenia dla nich i przyczyny wymierania. Pomysł ochrony gatunkowej poprzez sieć dużych obszarów, na których chronione są siedliska określonych gatunków, zaczął się właśnie od dążenia do ochrony ptaków. Ich ochronę rozpoczęto w 1902 r., kiedy to podpisana została w Paryżu Konwencja o ochronie ptaków pożytecznych dla rolnictwa (Polska ratyfikowała ją w 1932 r.) o zasięgu europejskim. Dopiero w 1971 r. podpisano pierwszą konwencję o zasięgu światowym mającą chronić ptaki ze względów przyrodniczych (niezależnie od ich użyteczności gospodarczej). Była to Konwencja o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życiowe ptactwa wodnego – tzw. Konwencja Ramsarska (Polska także ją podpisała i ratyfikowała). W 1979 r. w Unii Europejskiej przyjęto dyrektywę „ptasią”, która podkreśla potrzebę ochrony siedlisk w miejscach szczególnie licznego występowania ptaków rzadkich i zagrożonych wyginięciem. Zgodnie z zapisami tej dyrektywy tworzy się ostoje ptasie^[2] i ustanawia przepisy o ich ochronie.

Obszarom Natura 2000 nadaje się nazwy własne, najczęściej korzystając z lokalnych nazw geograficznych, a czasem z nazw głównych przedmiotów ochrony. Ponadto przypisywane są im kody literowo-liczbowe (3 litery i 6 cyfr), które wskazują: kraj (w przypadku Polski jest to PL), rodzaj obszaru (obszary „ptasie” są oznaczone literą B, od ang. bird – ptak, a obszary „siedliskowe” literą H, od angielskiej nazwy siedliska – habitat), region w obrębie kraju (2 lub 3 pierwsze cyfry, w Polsce 2, oznaczające województwo) oraz kolejne miejsce na liście obszarów danego rodzaju w regionie (1-3 ostatnie cyfry). Oznaczenia wyglądają np. tak: Beskid Niski PLB180002 (obszar „ptasi”), Beskid Sądecki PLH120019 (obszar „siedliskowy”).

Relacje przestrzenne dwóch typów obszarów Natura 2000 mogą być różne. Obszary „siedliskowe” nie mogą się pokrywać z innymi obszarami „siedliskowymi”, mogą natomiast (i często nawet powinny) ze sobą sąsiadować – powinno to sprzyjać tworzeniu się ich wzajemnych powiązań, a więc i powstawaniu sieci. Podobnie obszary „ptasie” nie pokrywają się z innymi obszarami „ptasimi”, ale mogą z nimi graniczyć. Zupełnie naturalne jest jednak pełne lub częściowe pokrywanie się obszarów „ptasich” z obszarami „siedliskowymi”. W przyrodzie na tych samych terenach występują często jednocześnie wymagające ochrony gatunki ptaków, zagrożone lub rzadkie gatunki innych zwierząt lub roślin (wszystkie one wymagają ochrony siedlisk, w których występują) i zagrożone czy specyficzne siedliska przyrodnicze. Obszary „ptasie” i „siedliskowe” często zachodzą więc na siebie, a nieraz nawet zupełnie się pokrywają i mają wspólne granice; w takich przypadkach ich oznaczenia kodowe są inne – zamiast liter B i H zawierają literę C (od ang. common – wspólny).

Specyfiką obszarów Natura 2000 (zarówno „ptasich”, jak i „siedliskowych”) jest to, że wyznacza się je nie tyko na lądzie, ale również na przybrzeżnych wodach morskich u wybrzeży Europy i wysp do niej należących. Dzięki temu mogą być chronione bardzo ważne ekosystemy płytkich wód morskich oraz miejsca ważne dla ptaków morskich. W Polsce wyznaczono także morskie obszary – „ptasie” i „siedliskowe” – położone częściowo lub w całości na wodach morskich. W oznaczeniach kodowych obszarów położonych wyłącznie na wodach morskich zamiast cyfrowego oznaczenia województwa znajduje się liczba 99, a numeracja w obrębie kraju jest ciągła (np. Ławica Słupska PLC990001, Zatoka Pomorska PLB990003). Ochrona przyrody na tych obszarach będzie dużym wyzwaniem dla służb ochrony przyrody i urzędów morskich sprawujących nad nimi nadzór, a także dla użytkowników wód morskich, a więc dla takich sektorów, jak rybołówstwo, żegluga, górnictwo morskie, wojsko i turystyka.

W wielu wypadkach obszary Natura 2000 wyznacza się w miastach. Jest to z jednej strony bardzo ciekawy nowy element w strukturze przyrodniczej miast, ale z drugiej – wyzwanie nie tylko dla służb ochrony przyrody, ale i dla samorządów lokalnych oraz mieszkańców miast. Więcej napisano o tym w rozdz. VIII niniejszego e-szkolenia.

do góry

IV.2. Przedmiot ochrony w ramach sieci Natura 2000

Określenie, co konkretnie ma być chronione w ramach sieci Natura 2000, a więc co jest przedmiotem ochrony, znajduje się w załącznikach do ww. dwóch dyrektyw, których zapisy zostały przeniesione do polskiego prawa^[3]. I tak:

• W załączniku I do dyrektywy „ptasiej” wymieniono gatunki ptaków szczególnie ważnych dla Europy (181 gatunków, z których w Polsce występują 124), dla których państwa członkowskie Unii mają obowiązek wyznaczenia obszarów ochrony. Są to ptaki zagrożone w skali globalnej oraz ptaki występujące wyłącznie lub przede wszystkim w Europie, a więc te, za które Europa jest szczególnie odpowiedzialna – jeśli bowiem wyginą tutaj, to bezpowrotnie wyginie gatunek. Część gatunków ma status gatunków priorytetowych.
• W załączniku I do dyrektywy „siedliskowej” wymieniono typy siedlisk przyrodniczych o znaczeniu dla całej Unii, które wymagają działań ochronnych (naturalne lub półnaturalne tereny lądowe lub wodne wyróżniające się specyficznymi czynnikami geograficznymi, fizycznymi cechami środowiska i określonymi zbiorowiskami roślinnymi). Wśród nich są siedliska priorytetowe – takie, które wyłącznie lub w znacznej części występują na terenie Europy, a zatem za ich przetrwanie odpowiada społeczność europejska. Siedliska – poza nazwą – mają też oznaczenia kodowe, np. świetliste dąbrowy 91I0.
• W załączniku II do dyrektywy „siedliskowej” wyszczególniono gatunki roślin i zwierząt (poza ptakami) o znaczeniu dla całej Unii, dla których ochrony należy miejsca ich występowania wyznaczyć jako specjalne obszary ochrony. Wśród tych gatunków są takie, które określono jako gatunki priorytetowe ze względu na niewielki obszar (zasięg) występowania w Europie lub na niekorzystne trendy dotyczące liczebności ich populacji, a zatem gatunki, które należy chronić w sposób szczególny.

Polska, nie będąc wówczas członkiem Unii Europejskiej, nie uczestniczyła od początku w tworzeniu list siedlisk i gatunków, które mają być chronione w ramach sieci Natura 2000. Listy te nie odzwierciedlają więc wystarczająco specyfiki naszego środowiska przyrodniczego. W czasie negocjacji o członkostwo w Unii rząd Polski (podobnie jak rządy innych krajów kandydujących) przesłał do Komisji Europejskiej listę specyficznych dla naszego kraju siedlisk i gatunków, które – zdaniem polskich ekspertów – powinny się znaleźć na listach w załącznikach do obu dyrektyw, jednak niewielka część tych zgłoszeń została uwzględniona. Tak więc dyrektywy w obecnej wersji nie w pełni uwzględniają specyfikę polskiej przyrody oraz przyrody innych krajów, które niedawno wstąpiły do Unii Europejskiej. Przykładowo: nie przewiduje się tworzenia obszarów Natura 2000 dla świerczyny na torfach (tajgi), która występuje w północno-wschodniej części Polski i która jest pozostałością po chłodniejszym okresie.

Jak już wspomniano, część wymienionych w załącznikach do dyrektyw „ptasiej” i „siedliskowej” gatunków i siedlisk oznaczono jako priorytetowe, czyli szczególnie ważne dla Europy. Ta kategoria przedmiotów ochrony jest szczególnie brana pod uwagę na etapie wyznaczania obszarów Natura 2000 (każdy obszar istotny dla siedliska lub gatunku priorytetowego powinien bezwzględnie zostać wyznaczony), a także w czasie oceniania ewentualnego zezwolenia na realizację działań negatywnie wpływających na cele ochrony na takim obszarze. Obecność gatunków lub siedlisk priorytetowych w pewnym sensie wzmacnia więc ochronę obszaru, na którym one występują, a ponadto ułatwia zdobywanie środków finansowych na działania ochronne.

Warto wymienić choć niektóre z występujących w Polsce priorytetowych siedlisk i gatunków, traktując je jako przykłady najważniejszych walorów przyrodniczych Polski chronionych w ramach sieci Natura 2000.

Za priorytetowe siedliska przyrodnicze są w Polsce uznawane (w nawiasach podano kody):

• laguny (1150) – w Polsce to zalewy Wiślany i Szczeciński,
• śródlądowe słone łąki (1340),
• wydmy szare (2130),
• wrzosowiska bażynowe na wydmach (2140),
• zarośla kosodrzewiny (4070),
• murawy strzęplicowe na wapiennych piaskach (6120),
• murawy kserotermiczne bogate w storczyki (część 6210),
• bogate gatunkowo psiary (6230),
• żywe torfowiska wysokie (7110),
• torfowiska nawapienne (7210),
• źródliska wapienne z trawertynami (7220),
• jaworzyny zboczowe (9180),
• bory, brzeziny i świerczyny bagienne (91D0),
• łęgi topolowe, wierzbowe i olszowo-jesionowe (91E0),
• świetliste dąbrowy (91I0).

Priorytetowe gatunki występujące w Polsce, to np.:

• ssaki: darniówka tatrzańska (mały gryzoń z rodziny nornikowatych), kozica, niedźwiedź brunatny, suseł perełkowany, żubr,
• ptaki: bąk, derkacz, orlik krzykliwy, orlik grubodzioby, podgorzałka, wodniczka,
• ryby: strzebla przekopowa (słodkowodna ryba z rodziny karpiowatych),
• bezkręgowce: motyle krasopani hera i ksylomka strix (ćmy), chrząszcze: pachnica dębowa, sichrawa karpacka, nadobnica alpejska, konarek tajgowy.

do góry

IV.3. Regiony biogeograficzne

Na potrzeby polityki ochrony przyrody w Europie wydzielono 9 regionów biogeograficznych (borealny, kontynentalny, atlantycki, alpejski, śródziemnomorski, makaronezyjski, panoński, stepowy i czarnomorski). Kryteria ich wydzielenia to warunki klimatyczne, ukształtowanie i pokrycie terenu (występowanie roślinności, w tym lasów) oraz występowanie określonych gatunków. Jest to bardzo uproszczony i ogólny podział przygotowany dla Rady Europy i Komisji Europejskiej (a szczególnie granice tych regionów są bardzo uproszczone, mocno zgeneralizowane); ma on ułatwić współpracę w zakresie ochrony przyrody w Europie. Lista obszarów biogeograficznych była stopniowo rozszerzana w miarę wydłużania się listy krajów członkowskich, ponieważ w granicach UE pojawiały się wówczas nowe jednostki przyrodnicze. Polska leży w dwóch regionach biogeograficznych – kontynentalnym (ponad 90% powierzchni kraju) i alpejskim (polska część Karpat).

Obszary Natura 2000 wyznaczane są nie tylko na lądzie, ale także na wodach morskich w strefach przybrzeżnych należących do państw UE. Specyficzny rodzaj regionów biogeograficznych stanowią zatem morza, nad którymi leżą państwa członkowskie UE. Na potrzeby polityki Unii Europejskiej wydzielono następujące baseny morskie: Morze Północne, Morze Bałtyckie, Morze Celtyckie (część Atlantyku przylegająca do Wielkiej Brytanii i Irlandii od Zachodu), Zatoka Biskajska i część Atlantyku przylegająca do wybrzeży Hiszpanii i Portugalii, Morze Śródziemne, Morze Czarne, oraz fragmenty mórz otaczających terytoria zamorskie państw członkowskich UE. Wydziela się jeszcze obszar Oceanu Arktycznego, ale na jego obszarze nie wyznacza się obszarów Natura 2000.

Oceny ważności poszczególnych obszarów rozważanych jako potencjalne „siedliskowe” obszary Natura 2000, a więc jako obszary ważne dla Wspólnoty Europejskiej dokonuje się w obrębie regionów biogeograficznych oraz poszczególnych basenów morskich. Celem sieci jest bowiem ochrona walorów przyrodniczych najważniejszych w tych poszczególnych regionach – a więc ochrona takich terenów, w obrębie których występują najważniejsze, typowe i charakterystyczne dla danego regionu siedliska i gatunki oraz gatunki i siedliska szczególnie zagrożone wyginięciem. Tylko takie bowiem podejście może zapewnić zachowanie pełnej różnorodności biologicznej na obszarze UE. Oceny takiej dokonuje się podczas tzw. seminariów biogeograficznych, podczas których ocenia się łącznie propozycje wszystkich państw, których terytoria są położone w danym regionie biogeograficznym czy danym basenie morskim. Polskie propozycje oceniane więc były podczas seminariów dla regionów alpejskiego i kontynentalnego (organizowanych dla tzw. nowych państw członkowskich) oraz podczas seminarium biogeograficznego dla Morza Bałtyckiego.

Decyzje w sprawie formalnego zatwierdzenia obszarów „siedliskowych” są podejmowane przez Komisję Europejską odrębnie dla poszczególnych obszarów biogeograficznych. Komisja nie podejmuje odrębnych decyzji w odniesieniu do obszarów morskich. Morskie obszary Natura 2000 zatwierdzane są razem z obszarami lądowymi przylegających do danego morza regionów biogeograficznych. W latach 2001–2006 decyzje Komisji dotyczyły tylko terytorium „starej” Unii (15 krajów), decyzje późniejsze dotyczą już wszystkich 27 krajów członkowskich, w tym Polski.

W procesie wyznaczania obszarów „ptasich” Natura 2000 nie wykorzystuje się podziału na regiony biogeograficzne. Obszary te wyznaczane są w poszczególnych krajach na podstawie bardzo ścisłych kryteriów ornitologicznych.

do góry

IV.4. Procedura wybierania obszarów do sieci Natura 2000

Podstawy i zasady wyznaczania obszarów Natura 2000 są zapisane w dyrektywie „siedliskowej” i dołączonych do niej załącznikach. Kryteria wyboru tych obszarów sprecyzowano w załączniku III. Wyznaczanie obszarów odbywa się na podstawie prawa krajowego państw członkowskich, do którego te zasady zostały przeniesione^[4] (więcej w e-szkoleniu 3).

Procedury wyboru obszarów do sieci Natura 2000 są odmienne dla każdego z dwóch rodzajów obszarów. To co je łączy to to, że wyłącznie kryteria naukowe co do oceny występowania gatunków i siedlisk brane są pod uwagę przy wyznaczaniu tych obszarów.

Obszary „ptasie” są ustanawiane w państwach członkowskich, początkowo jako ostoje ptaków o znaczeniu europejskim (na ogół przez przyrodników współpracujących z organizacjami pozarządowymi). Bierze się pod uwagę kryteria ornitologiczne. Wytypowanie i sklasyfikowanie ostoi w całej Unii Europejskiej było dziełem krajowych organizacji partnerujących dużej międzynarodowej federacji organizacji zajmujących się ochroną ptaków – BirdLife International^[5]. Ostoje są oficjalnie powoływane przez władze państw członkowskich UE. Państwa mają obowiązek informowania Komisji Europejskiej o powołaniu takich obszarów i przesłania ich dokumentacji.

Listy obszarów specjalnej ochrony ptaków, przed ostatecznym zaakceptowaniem ich jako części składowej sieci Natura 2000, ocenia Komisja Europejska. Kryteria BirdLife International są przez nią na tyle akceptowane, że na ogół domaga się ona oficjalnego wyznaczenia tych spośród wytypowanych wg tych kryteriów obszarów, które nie znalazły się na listach rządowych. Tak było też w przypadku Polski. Choć zaraz po wstąpieniu do UE wyznaczono u nas 72 obszary oraz poinformowano Komisję o zamiarze powołania kolejnych, to ze względu na opóźnianie się ich wyznaczenia 27 czerwca 2007 r. Komisja skierowała do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości sprawę przeciwko Polsce z powodu niewyznaczenia dostatecznej liczby obszarów specjalnej ochrony ptaków oraz niepełnego wyznaczenia kilku innych. Lista obszarów została więc powiększona i to już trzykrotnie. Ponieważ odpowiada to zdaniem Komisji Europejskiej liczbie uznawanej za pożądaną, to wycofała ona z Trybunału skargę przeciwko Polsce. Obecnie (od lutego 2011 r.) formalnie wyznaczone są w naszym kraju 144 obszary specjalnej ochrony ptaków Natura 2000, siedem z tych obszarów ma jednocześnie status obszarów „siedliskowych”.

Obszary „siedliskowe” również typują przyrodnicy, ale w procesie ich wyznaczania i zatwierdzanie znacznie większy jest udział Komisji Europejskiej. Podstawą typowania obszarów „siedliskowych” są kryteria sformułowane w załączniku III do dyrektywy siedliskowej. Następnie rządy państw członkowskich proponują Komisji Europejskiej uznanie tych obszarów za ważne dla Wspólnoty Europejskiej. Rozpatruje się je szczegółowo podczas wspomnianych wcześniej seminariów dotyczących poszczególnych regionów biogeograficznych – tzw. seminariów biogeograficznych. Sprawdza się wtedy, czy dla wszystkich gatunków i siedlisk wymienionych w ww. załącznikach do dyrektywy siedliskowej, a występujących w poszczególnych krajach, zaproponowano obszary „siedliskowe” oraz czy włączono do nich wszystkie najważniejsze miejsca występowania tych gatunków i siedlisk. W przypadku dużych zastrzeżeń do przekazanych list Komisja Europejska upomina się o ich uzupełnienie (wyznaczenie dodatkowych obszarów). Niekiedy takie seminaria są powtarzane – tak było w odniesieniu do Polski, której początkowe propozycje uzyskały ocenę jednoznacznie negatywną.

Może się zdarzyć, że w krajowym wykazie brakuje obszarów, na których występuje typ siedliska lub gatunek o znaczeniu priorytetowym, a który jest istotny dla zachowania siedliska lub przetrwania danego gatunku czy siedliska na obszarze UE. Wówczas Komisja Europejska rozpoczyna dwustronną procedurę konsultacji. Jeśli w ciągu 6 miesięcy konsultacje nie przyniosą skutku, to Komisja przekazuje Radzie Europejskiej wniosek o określenie tego terenu jako mającego znaczenie dla Wspólnoty Europejskiej pomimo niezgłoszenia go przez kraj członkowski. Podjęcie takiej decyzji nakłada na kraj członkowski obowiązek ochrony takich obszarów jako obszarów Natura 2000.

Ustalone podczas seminariów biogeograficznych listy obszarów siedliskowych są przekazywane rządom państw, których terytoria znajdują się w danym regionie biogeograficznym. Państwa prowadzą następnie rozmowy z Komisją Europejską w sprawie ewentualnych zmian na tych listach. Po ich zakończeniu Komisja, w porozumieniu z poszczególnymi państwami członkowskimi, opracowuje projekt wykazu terenów mających znaczenie dla Wspólnoty Europejskiej, położonych na terytorium każdego z państw członkowskich, po czym podejmuje decyzje o ich zatwierdzeniu jako obszarów ważnych dla Wspólnoty Europejskiej (decyzje te odnoszą się do poszczególnych obszarów biogeograficznych). Ostatnim etapem jest podjęcie przez państwa członkowskie decyzji na gruncie prawa krajowego o formalnym wyznaczeniu zatwierdzonych obszarów jako obszarów sieci Natura 2000.

W przypadku gdy państwo członkowskie przeciwne jest włączeniu danego obszaru do sieci Komisja nie jest bezradna: niewyznaczenie przez państwo członkowskie danego obszaru jest traktowane jako złamanie postanowień dyrektywy „siedliskowej” i skutkuje postępowaniem przed Europejskim Trybunałem Sprawiedliwości.

Podstawą wyznaczania obszarów Natura 2000 jest wiedza o występowaniu określonych siedlisk przyrodniczych i gatunków w określonych miejscach. Przygotowując listy obszarów Natura 2000 w Polsce, tę specjalistyczną wiedzę czerpano z wcześniejszych badań naukowych, wyników inwentaryzacji przyrodniczych przeprowadzonych w części gmin, a także z inwentaryzacji niektórych grup organizmów prowadzonych przez instytucje naukowe i organizacje pozarządowe w ramach krajowych programów badawczych lub światowych akcji monitorowania stanu populacji niektórych gatunków i wyznaczania obszarów najważniejszych dla ich zachowania. W Polsce szczególne znaczenie miały wyniki inwentaryzacji miejsc ważnych dla ptaków prowadzonej przez Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków (OTOP) i ośrodki badań ornitologicznych – stanowiły one podstawę wyznaczenia obszarów „ptasich”. W odniesieniu do obszarów „siedliskowych” duże znaczenie miała w Polsce działalność Instytutu Ochrony Przyrody PAN oraz praca tzw. wojewódzkich zespołów realizacyjnych (zespoły ekspertów przyrodników współpracujących z wojewódzkimi konserwatorami przyrody), które weryfikowały propozycje list obszarów zaproponowane dla poszczególnych województw i prowadziły uzupełniające prace inwentaryzacyjne i korygujące granice obszarów. Jednym z bardzo istotnych  działań związanych z przygotowywaniem sieci Natura 2000 w Polsce była także zrealizowana w latach 2006–2007 przez Lasy Państwowe powszechna inwentaryzacja siedlisk i gatunków podlegających ochronie w ramach sieci Natura 2000. Jej celem było rozpoznanie, zlokalizowanie i udokumentowanie występowania siedlisk przyrodniczych oraz stanowisk roślin i zwierząt, a także ważnych dla nich siedlisk. Wyniki umożliwiły uściślenie granic wcześniej proponowanych obszarów, stwierdzenie nowych stanowisk i w niektórych przypadkach wyznaczenie na tej podstawie nowych obszarów. Przy okazji uzupełniono dokumentację każdego obszaru i nawiązano ściślejszą współpracę leśników z zawodowymi przyrodnikami. W pracach uczestniczyli eksperci z organizacji pozarządowych, dzięki którym powstała seria poradników na temat inwentaryzacji (dostępne na stronie www Klubu Przyrodników).

do góry

poprzedni rozdział | następny rozdział