Zadaniem Załęczańskiego Parku Krajobrazowego jest ochrona niepowtarzalnego krajobrazu jurajskich wapiennych ostańców kryjących w sobie wiele form krasu, żywiących osobliwą faunę i florę oraz urokliwego odcinka rzeki Warty określonego jako najpiękniejszy i najwartościowszy przyrodniczo w stosunku do całego jej biegu.
Podstawową ofertą są obozy i zgrupowania harcerskie i młodzieżowe. Ośrodek jest otwarty dla innych organizatorów turystyki aktywnej, przyrodniczej, krajoznawczej a także konferencji. Współpraca z Dyrekcją Sieradzkich Parków Krajobrazowych umożliwia organizowanie wycieczek przyrodniczych po Załęczańskim Parku Krajobrazowym.

Nazwa i adres

Załęczański Łuk Warty – turystyka edukacyjna, przyrodnicza, aktywna

animator: Nadwarciański Gród – Ośrodek Związku Harcerstwa Polskiego i Dyrekcja Sieradzkich Parków Krajobrazowych.

Historia i struktura działalności

Załęczański Park Krajobrazowy utworzony został uchwałą XIII/50/78 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Sieradzu dnia 5 stycznia 1978 roku (Uchwała Nr XIII/50/78). W 1989 roku, na mocy Uchwały Nr VIII/44/89 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Sieradzu, zostały zmienione granice Załęczańskiego Parku Krajobrazowego i jego strefy ochronnej w obrębie województwa sieradzkiego (Uchwała Nr VIII/44/89). Obecnie obowiązującym aktem prawnym jest Rozporządzenie Nr 45/2005 Wojewody Łódzkiego z dnia 24 listopada 2005 w sprawie ZPK w granicach województwa łódzkiego. Powierzchnia Parku wynosi 14 750 ha, a otuliny 12 010 ha.

Z dyrekcją Zespołu Sieradzkich Parków Krajobrazowych Centralna Szkoła Instruktorska Związku Harcerstwa Polskiego promująca m.in. różne formy turystyki kwalifikowanej, krajoznawczej i przyrodniczej.

Walory przyrodnicze terenu

Zadaniem Załęczańskiego Parku Krajobrazowego jest ochrona niepowtarzalnego krajobrazu jurajskich wapiennych ostańców kryjących w sobie wiele form krasu, żywiących osobliwą faunę i florę oraz urokliwego odcinka rzeki Warty określonego jako najpiękniejszy i najwartościowszy przyrodniczo w stosunku do całego jej biegu. Obszar parku ZPK obejmuje północno-wschodnią część Wyżyny Wieluńskiej będącej częścią Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej zwanej Jurą Polską, zamykając od północy system jurajskich parków krajobrazowych. Warta przepływając przez Park ok. 40-sto kilometrowym łukiem rzeźbi w skalistym podłożu głębokie przełomy urozmaicając krajobraz wapiennych wzgórz oraz pasm morenowych wzniesień zlodowacenia środkowopolskiego. Dolina jedynie w niewielkim stopniu nosi ślady ludzkiej gospodarki, natomiast koryto rzeki jest całkowicie naturalne, dzikie, tętniące różnorodnym życiem.

Park, ze względu na piękno krajobrazu, przyrodnicze bogactwo, ciekawą kulturę i wspaniały klimat posiada bardzo wysokie walory krajoznawcze, dydaktyczne i rekreacyjne.

Charakterystyka Obszaru Natura 2000

Terenowi Załęczańskiego Parku Krajobrazowego osobliwy charakter nadaje zespół przyrodniczych zjawisk związanych z wapiennym podłożem Jury Polskiej. Jurajskie skały ukazują się na powierzchni gruntu na szczytach ostańców wapiennych, na krawędzi doliny Warty pod Lisowicami oraz w licznych kamieniołomach. Powstały one podczas pozyskiwania przez zamieszkałą tu ludność kamienia wapiennego do wykorzystania jako budulec, bądź do wypału w prymitywnych piecach. Wiele takich „wapienników” pozostało do dziś jako atrakcja turystyczna, a zarazem charakterystyczny element krajobrazu Parku. W kamieniołomach można podziwiać głębokie przekroje geologiczne górnojurajskich wapieni , kopalne zjawiska krasowe oraz skamieniałości zwierząt morskich, głównie amonitów, gąbek, małży, belemnitów i jeżowców, z których szczątków powstała cała skalista jurajska płyta. Na terenie Parku znajduje się również wiele profili geologicznych.

Najwartościowszymi przyrodniczo elementami związanymi z jurajskim podłożem Parku są ostańce wapienne. Ich odsłonięte szczyty porasta wielobarwna murawa kserotermiczna, a pośród skałek rozwinęły się osobliwe zespoły wapieniolubnej roślinności oraz stanowiska drobnej wapieniolubnej fauny występującej tu daleko poza zasięgiem zwartego występowania.

Znaczną część powierzchni Parku, około 49%, zajmują lasy. Tylko niewielkie fragmenty stanowią wartościowe, wielogatunkowe drzewostany . Dominują siedliska borowe. W większości są to monokultury sosnowe o słabej kondycji, na bardzo ubogim piaszczystym podłożu. Szczególnie dotyczy to lasów we wnętrzu „Wielkiego Łuku”. Zbiorowiska leśne są jednak dość zróżnicowane, a spośród 21 jednostek roślinności zaroślowej i leśnej są i takie, które posiadają wyjątkową wartość naukową i krajobrazową. Flora Załęczańskiego Parku Krajobrazowego liczy około 1200 gatunków roślin naczyniowych, mchów i porostów. Tak liczny skład gatunkowy związany jest ze znacznym zróżnicowaniem siedlisk, który Park zawdzięcza położeniu pomiędzy wyżynami i nizinami, wapiennemu jurajskiemu podłożu, ubogim przestrzeniom pokrytym kwaśnymi plejstoceńskimi piaskami oraz naturalnej dolinie Warty. Spotykamy tu gatunki należące do wielu grup siedliskowych, jednak najliczniejsze reprezentowane są rośliny związane z siedliskami zmienionymi wskutek działalności człowieka, takie jak pola, przydroża, osiedla itp. Duży udział we florze Parku zajmują gatunki charakterystyczne dla lasów liściastych oraz roślin siedlisk łąkowych i mokradeł związanych z doliną Warty. Najbardziej charakterystyczne dla Parku, wyróżniające ten obszar w krajobrazie Polski Środkowej, są rośliny muraw napiaskowych, kserotermicznych i naskalnych. Na terenie Załęczańskiego Parku Krajobrazowego występują 33 gatunki roślin podlegających ochronie, w tym 21 objętych ochroną ścisłą.

Dla zachowania najcenniejszych walorów przyrodniczych Parku utworzono na jego terenie 3 rezerwatów przyrody: geologiczny „Węże”, leśny „Dąbrowa w Niżankowicach”, leśny „Bukowa Góra” oraz w otulinie
rezerwat geologiczny „Szachownica” i rezerwat leśny „Stawiska”

Oferta turystyczna

Podstawową ofertą są obozy i zgrupowania harcerskie i młodzieżowe. Ośrodek jest otwarty dla innych organizatorów turystyki aktywnej, przyrodniczej, krajoznawczej a także konferencji. Współpraca z Dyrekcją Sieradzkich Parków Krajobrazowych umożliwia organizowanie wycieczek przyrodniczych po Załęczańskim Parku Krajobrazowym. Duża atrakcją jest zabytkowy Wieluń, muzeum w drewnianym dworze we wsi Ożarów orasz drewniane kościoły, m.in. we wsiach Grębień, Kadłub i Popowice.

Promocja oferty

Oferta jest promowana za pośrednictwem Regionalnej Organizacji Turystycznej Województwa Łódzkiego, poprzez dyrekcję Sieradzkich Parków Krajobrazowych i Związek Harcerstwa Polskiego.